کتاب: بُرن Borne

رمان بُرن Borne در شهری عجیب و بی‌نام می‌گذرد. شهری پر از سموم و جانواران جهش‌یافته، بعد از فاجعه‌ای زیست‌محیطی/بایوتکنولوژیک، در این شهر دو مخلوق، مانند دو نیروی متضاد یا دو خدای قاهر و بی‌رحم در حال جنگی بی‌پایان‌اند: یکی زنی جادوگر، نامرئی از پس خرقه‌ای بایوتک و دیگری خرسی بی‌نهایت عظیم و پرنده. این دو خدا/هیولا هر کدام نیرو یا پروکسی‌هایی درنده دارند که همدیگر و هست و نیست شهر را به ویرانی کشانده‌اند. نبرد آنها در ویرانه‌های همان کمپانی بایوتکی می‌گذرد که مسبب آخرالزمان رفته بر دنیاست. زیر چشم این دو خدا، ریچل و پارتنرش ویک، در خانه‌ای رها ماننده که به هزارتویی از دام‌ها و دالان‌ها تبدیل شده، روزگار بسر می‌آورند. ریچل روزها در ویرانه‌ی شهر به دنبال غذاست و پارتنرش مخدرهایی- بایوتک حشره‌مانند می‌سازد و به زن جادوگر و اعوانش می‌فروشد. یک روز ریچل چیز بی‌جان غریبی مانند یک ستاره‌ی دریایی را پیدا کرده و به خانه می‌آورد و آن را بُرن می‌نامد، این آغاز پویش غریب و نفس‌گیر این آخرین رمان جف وندرمیراست.

این رمان ویرد weird در واقع قصه‌ی پریانی ترسناک است و تنها چیزی که آن را علمی تخیلی می‌کند ، استفاده از کلمه ی بایوتک است. بُرن در زیر متن خود رمانی علیه کمپانی هایی است که دنیای امروز ما را از طریق آزاد ساختن خشم و نفرت و هاویه و همزمان مهار زدن بر آن کنترل می‌کنند. درباره‌ی محیطی بی‌نهایت مسموم که دچار طلسم اسطوره‌ای کمپانی‌ها و مخلوقات آنهاست و در انتظار آن گشایشی اسطور‌ه‌ای همه‌ی موجودات دنیایش در معرض آلودگی هستند. در اینجا رابطه‌ی ریچل با دگردیسی این شیء غریب، رابطه‌اش با گذشته‌ی خود و سرنوشت او و پارتنرش به سرنوشت شهر گره می‌خورد. برای ورود به دنیای وندرمیر شاید خواندن رمان Annihilation و سری Area X یا دیدن فیلمی که از آن اقتباس شده نقطه‌ی شروع خوبی باشد، اما این متأخرترین رمان نویسنده‌ی جریان‌ساز نحله‌ی داستانی New Weird اثری شوکه‌کننده است چرا؟

جف وندرمیر از همان استراتژی ساختاری آرتور کانن دویل برای توسعه‌ی داستان و پلات بسیار محوش استفاده می‌کند. همه‌ی شواهد پیش روی ماست اما وندرمیر در طول رمان آنها را طوری آشکار می‌کند که هربار ضربه‌ی این آشکار‌سازی مثل صدای نوسان ناقوس در ذهن خوانند انعکاس می‌یابد. او به عنوان نویسنده خوب می‌داند که چطور از «گمانه‌زنی» استفاده کند. او این گمانه‌زنی را علیه پیش‌فرض‌های شما نسبت به داستان به‌کار می‌برد. شما مثلا تصور مشخصی از ویژگی‌های شخصیت ریچل در رمان دارید اما وندرمیر ذره به ذره تصور شما از شخصیت او، دنیای اطرافش را با این گمانه‌زنی نیرنگ‌باز و فریبکارش آلوده می‌کند. به تدریج که رمان جلو می‌رود شما روایت را نوعی تحت سلطه‌ی یک پوکرباز قهار و باهوش می‌بینید. شما مثل داستان‌های کانن دویل از همه‌ی ورق‌های حریف‌تان آگاهی دارید اما درست وقتی که انتظارش را ندارید او(روایت- نویسنده) ورق‌ها را طوری رو می‌کند که همه تصورات شما را به هم می‌ریزد. وندرمیر در این رمان پر تعلیق از طریق به منتها رساندن استفاده‌ی سرطانی از گمانه‌زنی که حالتی ویروسی و آلاینده دارد به جنگ و‌ آلوده ساختن داشته‌های شما از پلات ماجرا -که ذره ذره انبار کردید- می‌رود. استراتژی دوم که از پی حمله‌ی اول می‌آید «ضربه» یا پانچ است. گشایش‌های اطلاعات در رمان مثل ضربه‌ها و مشت‌های برق‌دارند که بی‌هوا از پس گذری ظاهر به سمت شما پرتاب می‌شوند و مغز گیج شما را با لذتی تخریب‌گر و پراز الکتریسیته شارژ می‌کنند. لذت رمان نیز از همین متاستاز ویرانگرانه‌ی گمانه‌زنی به تصورات شما از پلات برمی‌خیزد. اما رمان صرفا اثری پرتعلیق نیست. بقیه‌ی جواهراتش ارزانی شماست وقتی خواندنش را آغاز کنید.

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره