نمایشگاه کتاب ۹۸ و ۲۱ پیشنهاد سفید برای خوانندگان ادبیات گمانه‌زن
به مناسبت نمایشگاه کتاب ۹۸، تصمیم گرفتیم که فهرستی تهیه کنیم از همه‌ی کتاب‌های مورد علاقه‌مان در این نمایشگاه. در این فهرست هم کتاب تألیفی پیدا می‌شود و هم ترجمه. هم رمان علمی‌تخیلی، هم فانتزی، هم وحشت و هم جنایی.
نمایشگاه کتاب تهران شاید بزرگترین فروشگاه کتاب دنیا باشد. می‌توانیم با آن مخالفت کنیم، می‌توانیم نادیده‌اش بگیریم، اما در هر صورت نمایشگاه رفتن و از نمایشگاه کتاب خریدن، سبک زندگی بخش بزرگی از کتاب‌خوان‌های ایران است.
به همین بهانه فهرستی به مناسبت نمایشگاه کتاب تدارک دیده‌ایم از کتاب‌هایی که به نظرمان ممکن است نمایشگاه کتاب امسال را جذاب‌تر کنند. کتاب‌های این فهرست مطابق پیش‌بینی ما از سلیقه‌ی خوانندگان سفید از بین آثار گمانه‌زن و ادبیات معاصر انتخاب شده‌اند. البته هیچ بعید نیست که با وجود همفکری زیاد، همچنان تعدادی کتاب از این فهرست جامانده باشد که در این صورت می‌توان چشم‌انتظار نظرات مخاطبان پای این مطلب بود تا به فهرستی کامل‌تر رسید.
اسامی نویسندگان هر یادداشت، در ابتدا آمده است و قبل از شروع فهرست باید تأکید کنیم که ترتیب فهرست هیچ مبنای خاصی ندارد و بنا نبوده که فهرست به صورت خاصی مرتب شود.
فهرست سفید برای نمایشگاه کتاب ۹۸
۱- احضار کطولحو / هاوارد فیلیپس لاوکرفت / نشر پیدایش / مترجم پیمان اسماعیلیان
۲- دختران کطولحو / س.م.گارسیا، پ.آر.استایلز / نشر پیدایش / مترجم سیما تقوی
۳- سایه‌های کطولحو / پائولا گوران / نشر پیدایش / مترجم سیما تقوی
لاوکرفت را به عنوان یکی از مهم‌ترین نویسنده‌های ژانر وحشت می‌شناسند چرا که او عامدانه اصلی‌ترین ترس‌های انسانی را هدف می‌گرفته. به سبک داستان‌های او، وحشت لاوکرفتی می‌گویند که بعد از خودش هم ادامه یافت. وحشتی مرکب از انواع جنون که کیفیتی فلسفی دارد.
لاوکرفت به خاطر نوع جهان‌بینی‌اش، به یکی از مهم‌ترین نویسندگان قرن قبلی تبدیل شد که محال است تاثیر او بر ادبیات، فلسفه و حتی سرگرمی را هرگز از یاد ببریم. نشر پیدایش مجموعه‌کتابی برای طرفداران وحشت لاوکرفتی تدارک دیده که برای اولین‌بار در نمایشگاه کتاب ۹۸ عرضه خواهد شد.
اولین کتاب این مجموعه یعنی احضار کطولحو، داستان فراخوانشِ آیینیِ یک هیولای سهمناک است که ورودش به دنیای انسانی‌ای که می‌شناسیم، متضمن اتفاقاتی غریب و برهم‌خوردگی نظم وقایع به شکلی مخوف و هولناک می‌شود.
داستان در شروع مانند قاطبه‌ی داستان‌های ادبیات شگرف(Weird fiction)، گزارشی‌ست خارق‌العاده و در عین حال دهشتناک از مدارک و رخدادهای جعلی که با زبان ادله و استنتاج، وحشت و تعلیق آلن پویی‌اش را به مخاطب القا می‌کند و در ادامه به داستانی بصری از مناسکی شیطانی و ظهور هیولایی هولناک بدل می‌گردد که مشخصه‌ی اصلی داستان‌های لاوکرفت است. وقایع در روایت داستان، طوری درست و با ترتیب دقیق پشت هم چیده شده‌اند که نهایت تعلیق یک داستان کوتاه را برای خواننده خواهند پرداخت و خواننده تنها با خواندن جملات اول نخواهد توانست آن را رها کند.
در بند بعدی، یادداشت سیما تقوی را می‌خوانیم که خودش یکی از مترجمان مجموعه است و البته این یادداشت را بر احضار کطولحو نوشته. یادداشتی البته پرطمطراق که خود حال‌وهوایی لاوکرفتی دارد:
سیما تقوی – خفته‌ای در اعماق اقیانوس، خفته‌ای در دل ویرانه‌های شهری مغروق، شهری بنا شده از سنگ‌های باشکوه سبز و خاکستری و آن وجود متعالی، آن صاحب دریاها و ارباب کابوس‌ها که بر بالای بلندترین قله‌ی این شهر، در معبدی نیمه‌ویران به خوابی شبیه به مرگ فرو رفته و نشان والاباستانیان بر بالای سرش چونان خورشیدی می‌درخشد، خورشیدی که گرما ندارد و برعکس، سرمای وجودش آن وجود متعالی در خوابی شبیه به مرگ نگه داشته… رلیه، شهری از ساختمان‌های بلند و کلیساهای فروریخته که زنگ‌هایش با امواج خروشان آب‌های سیاه اقیانوس آوایی مرگبار سر می‌دهند و این وجود متعالی، گاهی از زندان آب‌های سیاه خلاص می‌شود، بالا می‌آید و آن‌زمان ندایش جهان را در بر می‌گیرد…کابوس‌ها جولان می‌دهند و جنون، چونان هوایی که تنفس می‌کنیم در میانمان جریان پیدا می‌کند…کابوس‌هایی هولناک، تصوراتی وهمناک و تجسماتی غیرقابل باور که هر ذهنی را به سمت جنون می‌کشد و انتهای این جنون نه تباهی که سعادت است، سعادت اهدای روح و خون به مثابه هدیه به وجود آن وجود بی‌مانند و چقدر انسان، کوچک و ناچیز است که نمی‌داند چه قدرت‌هایی در جهان او زیست می‌کنند و ابلهانه خود را اشراف مخلوقات می‌داند، نه خبر از آن خفته جهان‌ها دارد که چون بیدار شود همه چیز او شود و چیزی جز او نباشد و نه خبر از مادری عالیقدر که همراه هزاران هزار نوباوه خود در میان جنگل‌ها زندگی می‌کند و نه از اسرار دریاها خبر دارد…می‌شنوی؟ندایش را می‌شنوی؟یا شاید نور نشان زرد تمام هوش و حواست را بخود مشغول ساخته؟
قبلاً در سفید مقالات متنوعی درباره‌ی لاوکرفت کار کرده‌ایم:
ده حاشیه‌ی جذاب در مورد زندگی لاوکرفت برای کسانی که قصد احضار کطولحو را دارند
دائره‌المعارف اساطیر کثلهو و افسانه‌های لاوکرفتی
۴ – این هم مثالی دیگر / دیوید فاستر والاس / نشر اطراف / مترجم معین فرخی
نشر اطراف در چند سال اخیر انتخاب‌های بسیار خوش‌سلیقه‌ای در ترجمه‌ی گونه‌های ادبی خاص داشته. انتخابی که ما خواستیم در بین هیاهوی بازارکتاب ایران دوباره یادآوری شود، «این هم مثالی دیگر» است که از معین فرخی مترجم کتاب هم علت اهمیت این کتاب یا در واقع علت اهمیت دیوید فاستر والاس را پرسیدیم و در بند بعدی پاسخ معین را برای شما نقل می‌کنیم. منتهی از قبل آگاهی داشته باشید که معین در حال کار بر روی باقی آثار این نویسنده هم هست و از این حیث «این هم مثالی دیگر» می‌تواند نقطه‌ی شروع جذابی برای ورود فاستر والاس به قفسه‌ی کتاب‌های فارسی باشد:
معین فرخی – دیوید فاستر والاس در اصل داستان‌نویس است، اما جستارهایش هم، به موازات پروژه‌ی داستانی‌اش، یادمان می‌آورند که می‌توان با «خودآگاهی» و نشانه‌رفتنِ لایه‌های دورتر تجربه‌های زندگی، به آن‌ها معنایی فراتر از واکنش‌های اولیه و بدیهی بخشید. والاس هرچند خودش خودکشی کرد، اما میراثی به جا گذاشت که نگاه ما به زندگی را وسیع‌تر و جلاخورده‌تر می‌کند، بدون ساده‌سازی به استقبال «حقیقت» می‌رود و از میانه‌ی آشوب آن، کیفیتی رهایی‌بخش بیرون می‌کشد.
۵- ماجراهای تام بامبادیل / جی.آر.تالکین / نشر روزنه / مترجم رضا کیامحمدی
رضا کیا محمدی – «تام بامباديل» ارباب خودش است، موجودی با قدرت‌های جادويی با نژادی ناشناخته و رفتارهايی متفاوت؛ شخصيتی مرموز که هيچ‌گاه در هابيت و ارباب حلقه‌ها به اندازه‌ی کافی به او پرداخته نشد. پيرمردی که علاقه‌ی اصلی‌اش ترانه خواندن و رقص و پرسه زدن در جنگل است و دختر زيباي بانوی رودخانه را به همسري خود برمی‌گزيند. او به روايتی رازآلودترين شخصيت دنيای تالکين است و آن‌قدر پير است که اولين قطرات باران و اولين درخت بلوط را ديده؛ قدرت جادويي او در متقاعد کردن و کنترل کائنات بي‌همتاست و حلقه‌ی يگانه کوچکترين اثری بر او ندارد.
کتاب «ماجراهاي تام بامباديل» سرشار است از اشعار و حکايت‌های جذاب و طنزآميز. درحالي‌که اين کتاب به طور تدريجي و در بازه‌ی زمانی طولانی‌‌ای (طی سال‌های 1920 تا 1962) نوشته و در نهايت جمع‌آوری شده است اما کوچکترين اثری از کهنگی و یا اِلمان‌های خسته‌کننده و تکراري در آن به چشم نمی‌خورد. به طوری که می‌توان گفت حتی چند بار بازخوانی اين کتاب و داستان‌هايش براي مخاطب خالی از لطف نخواهد بود.
این اولین نمایشگاه کتاب بعد از دوره‌ی اول نوفه است و از این نظر می‌توان همچنان به خروجی آن استناد کرد. به همین خاطر پنج کتاب بعدی لیست مستقیم یا غیر مستقیم به برگزیدگان نهایی جایزه‌ی نوفه مربوط هستند. اولین جایزه‌ی رمان گمانه‌زن فارسی که با سیستم خاص داوری‌اش، تبدیل به نوعی بازنمایی جایزه‌ی هوگو در رمان فارسی شد.
بیشتر بخوانید: معرفی فینالسیت‌های بخش بزرگسال جایزه‌ی نوفه
۶- ماورا: سلسله جنایت‌های بین کهکشانی / م.ر.ایدرم / نشر پیدایش
علی نیلی – به نظرم توضیح پشت جلد کتاب، برای توضیح ماجراهای داستان کفایت می‌کند: «سال‌ها پس از تصرف زمین به دست ریف‌ها، وقتی که آدم‌ها در بین سیاره‌های سرزهر، دنب، و مجمع‌السیارات اطلس پخش شده‌اند، سیاره‌ای با ماشین‌های باستانی کشف می‌شود که تصویری فیزیکی از تمام بهشت‌های افسانه‌ای‌ست.»
محمدرضا ایدرم هم توانایی نوشتن داستانی را دارد که فهمش نیاز به دو سه بار خواندن دارد (رمان رزونانس) و هم توانایی نوشتن داستانی را دارد که ضمن داشتن پلاتی پیچیده و جذاب، خوش‌خوان و قابل فهم هم هست. این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی رمان گمانه‌زن سال در بخش بزرگسال نوفه شد و به نظرم مدخل خوبی برای خواندن ادبیات گمانه‌زن فارسی است.
بیشتر بخوانید: یادداشت محمد سوری درباره‌ی این کتاب
۷- آدم‌نما / ضحی کاظمی / نشر ققنوس (هیلا)
سعید سیمرغ – در یک دنیای پاد آرمانشهر، قهرمان داستان از بیهوشی عمل جراحی بیدار می‌شود و متوجه می‌شود که قسمتی از خاطراتش پاک شده‌اند، هرچند قبلاً ترتیبی داده که به طریقی این حافظه‌ی از دست رفته را به‌دست بیاورد.
قهرمان داستان در حین فرایند بازیابی خاطراتش متوجه دسیسه‌ای می‌شود که قرار است انسان‌ها را تبدیل به موجوداتی مطیع و فاقد اختیار در دست حکومت تبدیل کند.
مطالعه‌ی این کتاب را به‌شدت برای همۀ علاقه‌مندان به ادبیات ژانری و علمی‌تخیلی توصیه می‌کنم.
این کتاب در اواخر سال ۹۷ و توسط نشر هیلا منتشر شده است.
از ضحی کاظمی قبلاً داستان کاج‌زدگی را خوانده بودیم که جزو پنج کتاب برتر جایزه‌ی نوفه‌ی سال گذشته بود.
۸- خدمات دستگاه هیولاساز دمشقی / بهزاد قدیمی / نشر پیدایش
فرزین سوری – دستگاه هیولاساز دمشقی به قلم بهزاد قدیمی، مجموعه‌ای از سه داستان بلند وحشت است که به نظر می‌رسد در طول میلیون‌ها سال در یک جهان خیالی رخ می‌دهد. این سه داستان هر کدام نقطه‌ای از این تاریخ طولانی هستند. هر چند در طی زمان ظاهر جهان تغییر کرده، هیولاها و قهرمان‌ها همچنان در تناسخی بی‌پایان تکرار می‌شوند. هر قدر هم که ظاهر جهان کابوس‌وار و بیگانه و دور از قوانین جهان آشنای ما باشد، می‌خواهد آدم‌ها و چیزها همه از کاغذ ساخته شده باشند؛ هیولاهای سایه‌وار جهان را تسخیر کرده باشند؛ یا شیرفروش‌ها حکومت را به دست گرفته باشند؛ وحشت مثل مایه‌ای کابوس‌وار راه خود را به سطور این داستان‌ها پیدا می‌کند.
خدمات دستگاه هیولاساز دمشقی یکی از ۵ برگزیده‌ی نهایی جایزه‌ی نوفه بود که همچنان می‌تواند یکی از غافلگیری‌های علاقه‌مندان ادبیات گمانه‌زن در نمایشگاه کتاب امسال باشد.
بیشتر بخوانید: یادداشت فرزاد خلیلیان درباره‌ی این کتاب
۹- بی‌تابوت / لاله زارع / نشر ققنوس (هیلا)
امید گنجی – «کلیشه‌شکستن»، عنصری است که در مکانِ درست، می‌تواند روایتی فراموش‌نشدنی پدید آورد؛ با این حال گاهی اوقات چه بسا استفاده‌ی صحیح از کلیشه‌ها و سازوکارهای بنیادین یک ژانر، بیشتر در خدمت روایت درآید تا خلق اتفاقی نو. کاری که لاله زارع در بی‌تابوت می‌کند هم همین است؛ بهره‌وری استادانه از پیچش‌های معمولِ ژانر کارآگاهی تا در نهایت اثر کلاسیکی خلق کند که خواندنش نه فقط برای دوست‌داران این ژانر، بلکه برای تازه‌واردانِ به عرصه‌ی ادبیات جنایی نیز لذت‌بخش باشد.
در نظر داشته باشید که بی‌تابوت به قلم لاله زارع یکی از پنج برگزیده‌ی نهایی اولین دوره‌ی جایزه‌ی نوفه در بخش رمان گمانه‌زن بزرگسال بود.
۱۰- سورمه‌سرا / رامبد خانلری / نشر بان
فرزین سوری – سورمه‌سرا، جاییست که همه‌ی اشیاء و چیزها و موجودات گمشده‌ی سراسر کائنات در نهایت در آن به هم می‌رسند. پس عجیب نیست که آدم‌گم‌کرده‌ها هم در نهایت سر از سورمه‌سرا در بیاورند دنبال عزیزهایشان. سورمه‌سرا شبیه خواب/رویا/کابوسیست که تا وقتی داخلش هستی همه چیز طبیعی به نظر می‌رسد. تنها خواننده‌ی داستان است که می‌داند کسانی که در سورمه‌سرا گیر کرده‌اند، با چه وحشت عظیمی روبه‌رو هستند. سورمه‌سرا یکی از پنج برگزیده‌ی نهایی جایزه‌ی نوفه بود و با توجه به این که خبر رسیده نسخه‌ی کمیک این کتاب در راه است، در نمایشگاه کتاب ۹۸ هم می‌توان سراغ سورمه‌سرا را گرفت.
۱۱- زمین شکسته / ان.کی.جیمیسین / نشر تندیس / مترجم مطهره اسلامی
فرزاد خلیلیان – «بذار از آخر دنیا شروع کنیم، چرا که نه؟ سر و تهشو هم بیاریم و بریم سر وقت چیزهای جالب‌تر»
رمان فصل پنچم این طور آغاز می‌شود. رمان نخست از تریلوژی «زمین درهم‌شکسته» است که نویسنده‌اش ان کی جمیسین، شاید تنها نویسنده‌ی طول تاریخ جایزه‌ی هوگو باشد که به خاطر هر سه جلد آن، سه سال پیاپی این جایزه را برنده شده است. حکایتی درباره‌ی انسان‌هایی با قدرت کنترل زمین و لرزه‌هایش، مردمی که از آن می‌ترسند و دنیایی که دارد به پایان می‌رسد. روایت پیچ‌در‌پیچ مسحور‌کننده‌ی این کتاب، معجونی جذاب می‌سازد که برای هر خواننده‌ی بالقوه ی ادبیات ژانری می‌تواند جذاب باشد.
هنوز از انتشار انگلیسی جلد آخر این سه‌گانه یکسال هم نگذشته. به همین دلیل باید ترجمه‌ی زمین شکسته را به عنوان یکی از کنجکاوی‌های نمایشگاه کتاب ۹۸ زیر نظر داشت.
۱۲- مترو ۲۰۳۵ / دمیتری گلوخوفسکی / نشر تندیس / مترجم فربد آذسن
مجموعه‌ی مترو به لطف بازی‌هایش حالا شهرتی جهان‌گیر دارد. بعد از مترو ۲۰۳۳ و مترو ۲۰۳۴، مترو ۲۰۳۵ در نمایشگاه کتاب ۹۸ عرضه خواهد شد. در بند بعدی توضیحاتی درباره‌ی روند ماجراهای این رمان را از قلم مترجم مجموعه می‌خوانیم.
فربد آذسن – برخلاف اطلاعاتی که گلوخوفسکی پیش از عرضه‌ی کتاب داده بود، مترو ۲۰۳۵ ادامه‌ای مستقیم بر داستان Metro Last Light نیست و یک سال بعد از وقایع بازی اتفاق می‌افتد. با این‌که بین بازی و کتاب ارتباطاتی وجود دارد، اما این ارتباطات پایه و اساس محکمی ندارند، چون خط روایی یا کنن (Canon) دنیای کتاب با دنیای بازی با هم فرق دارد. از مهم‌ترین این ارتباطات می‌توان به حضور شخصیت آنا (Anna) به‌عنوان همسر آرتیوم در مترو ۲۰۳۵ اشاره کرد. اما تعداد جزئیاتی از بازی که در کتاب نادیده گرفته شده، زیادتر از آن است که بتوان کتاب را دنباله‌ای برای بازی در نظر گرفت.
به طور دقیق، مترو ۲۰۳۵ دنباله‌ای مستقیم برای مترو ۲۰۳۳ هست و یک سال بعد از وقایع مترو ۲۰۳۴ اتفاق می‌افتد. تعدادی از شخصیت‌های کتاب دوم مجموعه در کتاب سوم نیز حضور دارند.
* از اینجا خطر اسپویل پایان Metro Last Light
اگر بخواهیم دقیق‌تر بیان کنیم، وقایع مترو ۲۰۳۵ پس از حالت به‌شدت تغییریافته‌ای از پایان خوب (Redemption Ending) بازی Metro Last Light دنبال می‌شود. در دنیای کتاب‌های مترو، پس از نابودی موجودات تاریکی، آرتیوم به عضویت محفل رنجرها درآمد و تا سال ۲۰۳۴ به آن‌ها خدمت کرد. در سال ۲۰۳۴ نبردی خونین بین محفل و خط قرمز درگرفت که باعث شد میلر، فرمانده‌ی محفل، دست راست و جفت پاهایش را از دست بدهد و همچنین نصف اعضای محفل، من‌جمله اولمن، کشته شوند. در کتاب اشاره شده که جنرال کوربوت (Korbut) کسی بود که بدون رضایت کامل موسکوین (Moskvin) به محفل حمله کرد.
طبق اشارات کتاب، این نبرد سر «سنگر»ی درگرفت که شباهت زیادی به نبرد D6 در انتهای Metro Last Light دارد، ولی در کتاب هیچ‌گاه مستقیماً به D6 اشاره نمی‌شود. پیرنگ فرعی دنیای بازی راجع‌به موجودات تاریکی نابالغ به‌کل در دنیای کتاب غایب است. در دنیای کتاب‌ها، به نظر می‌رسد موجودات تاریکی به‌کل در سال ۲۰۳۳ منقرض شدند. همچنین برخلاف دنیای بازی، شخصیت خان در مترو ۲۰۳۴ و مترو ۲۰۳۵ غایب است. همان‌طور که از اسم کتاب برمی‌آید، حوادث آن در سال ۲۰۳۵ اتفاق می‌افتد، یعنی یک سال پس از این‌که آرتیوم محفل را ترک کرد.
۱۳ – نخستین قانون / جو ابرکرومبی / کتابسرای تندیس / مترجم سعید سیمرغ
سعید سیمرغ – یکی از بهترین پیشنهادها برای فانتزی‌خوان‌ها، سه‌گانه‌ی نخستین قانون، شاهکار جو ابرکرومبی است که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ منتشر شده است. این مجموعه پر است از توصیف‌های ناب، شخصیت‌های فوق‌العاده تأثیرگذار و پیچیدگی‌های داستانی زیبا که بارها و بارها خواننده را به تحسین وامی‌دارد. این مجموعه در ژانر فانتزی شمشیر و جادو جا می‌گیرد، البته با جادوی کمتر و شمشیر بیشتر با چاشنی دسیسه و توطئه و مبارزات بی‌پایان برای کسب قدرت.
کتاب‌های این مجموعه عبارتند از «تیغ شمشیر»، «پیش از آن‌که به دار آویخته شوند» و «واپسین نبرد پادشاهان» که هر سه به فارسی برگردانده شده و کتابسرای تندیس آن‌ها را منتشر کرده است.
این سه‌گانه برای اولین‌بار در کنار هم در نمایشگاه کتاب ۹۸ حاضر خواهد بود که شاید بهانه‌ی خوبی باشد برای مرور یک اثر ژانری نسبتاً نو که حال و هوای تریلر و روایتی پر از زد و خورد دارد.
۱۴- مجموعه‌ی افسانه‌ی امبر / راجر زلازنی / نشر پیدایش / مترجم پیمان اسماعیلیان
مجموعه‌ی افسانه‌ی اَمبر نوشته‌ی راجر زلازنی، یکی از خلاقانه‌ترین جهان‌های فانتزی را پیش روی خواننده می‌گذارد. اگر از فانتزی سیاسی مثل مجموعه‌ی نغمه‌ی آتش و یخ لذت می‌برید و اگر از فانتزی‌های حماسی تکراری خسته شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم به جهان‌های موازی امبر پا بگذارید. جهان‌هایی که سحر و شمشیر و قتل و خیانت در آن به هم می‌آیند.
زلازنی که حالا بیش از بیست سال از مرگ او می‌گذرد، سه بار برنده‌ی جایزه نبیولا، شش بار برنده‌ی جایزه هوگو، دوبار برنده جایزه‌ی لوکاس و دوبار برنده‌ی جایزه بالروگ شده بود. از مترجم کتاب خواستیم درباره‌ی افسانه‌ی امبر به ما بگوید که پاسخ پیمان اسماعیلیان را در بند بعدی خواهید خواند. پیمان اسماعیلیان را به ترجمه‌های او از آثار شاخص ارسولا لگویین (ارسولاک لوژوان)، سی.اس. لوئیس، آیزاک آسیموف، استانسیلاو لم و آرتور سی.کلارک می‌شناسیم:
پیمان اسماعیلیان – حلاوت کتاب برای من در اپیک‌فانتزی بودن کتاب بود و البته طنز ظریف زلازنی که در همه‌ی کتاب‌هایش وجود ندارد. در این کتاب اما زلازنی لبه‌ی قلمش را به این طنز ظریف آغشته کرده. از سویی شباهت‌های زیادی بین بازی‌های سیاسی در این کتاب و محتوای کتاب شهریار ماکیاولی وجود دارد. انگار زلازنی آموزه‌های او را به بهترین نحو در قالب داستان درآورده است.
۱۵- مجموعه‌ی چرخ زمان / رابرت جردن / نشر پریان / مترجم بهرنگ مافی
ایاد سیاحی – چرخ زمان اثری از رابرت جردن است. يكی از نويسنده‌‌های اصلی سری Conan the Barbarian که آثار متفاوت ديگری هم دارد كه كمتر شناخته شده و با اسامی متفاوتی منتشر شده‌اند.
چرخ زمان مهم‌ترين اثر و شناخته‌شده‌ترين اثر نويسنده است كه بازمانده‌ای از سلیقه‌ی ادبی دهه‌ی ٩٠ ميلادی به حساب می‌آید. دهه‌ای كه عصر طلایی ژانر فانتزی حماسی بود.
منتهی چرخ زمان به علت دنیاسازی متفاوتش، رنگ و بوی دیگری بين همه‌ی آثار مشابهش دارد. دنيایی پيچيده با طبقات اجتماعی متفاوت. دنيايی كه مردان زمخت را كنار گذاشته و زمام امور را به دست مادرانه‌ی زنان می‌دهد ولی در عين حال اين دنيای مادر سالار را نيز به چالش می‌كشد.
يكي از موضوعاتی كه جردن در اين كتاب‌ها بارها به بحث می‌گذارد، تفاوت‌ها و تشابهات بین مرد و زن است و با روایت كاراكتر‌های دوست‌داشتنی، بارها ايده‌های كلاسيك ژانر را به چالش می‌كشد.
با اين كه مطابق انتظار طرفداران روایت کلاسیک حماسی، صحنه برای نمایش سرنوشت قهرمان اصلی آماده شده، شخصیت‌های فرعی و بازيگر‌های كمكی هم به قدر کافی فرصت هنرنمایی پیدا می‌کنند تا جايی كه در بعضی كتاب‌های اين مجموعه، شخصیت اصلی در حاشيه‌ی سير روايی قرار می‌گیرد.
گفتنی است در نمایشگاه کتاب ۹۸ برای اولین‌بار جلد سوم این مجموعه تحت عنوان «شکار بزرگ: شکار آغاز می‌شود» عرضه می‌شود.
۱۶- اساطیر نورس / نیل گیمن / نشر پریان / مترجم رحیم قاسمیان
امید گنجی – فراز‌های حماسی و نشیب‌های غنایی ایزدانِ نورس، اکنون قرن‌هاست که جای خود را در ادبیات داستانی تثبیت کرده‌اند؛ چه در قالب ساگا‌ها و اِداهای باستانی و چه کمیک‌بوک‌ها و فیلم‌های مدرن.
«اساطیرِ نورس» نیل گیمن، اقتباسی است نو بر این کلان‌روایت. و نه صرفاً از نظر زمانی؛ چه، روایتی که نویسنده‌ی «سندمن» و «خدایان آمریکایی» به تحریر درمی‌آورد، از قید و بند رشته‌های آیینی جداست و در بطن خود داستان پریانی است، وفادارتر از هر اِدا و ساگایی به حماسه‌های پاگانی نخستین.
نسخه‌ی انگلیسی اساطیر نورس در سال ۲۰۱۷ به چاپ رسیده بود. به همین‌خاطر هنوز این کتاب را می‌توان به عنوان ترجمه‌ای به‌روز در نظر گرفت و به سراغش رفت.
قبلاً چندین یادداشت گیمن را در سفید کار کرده بودیم. برای خواندن این مجموعه کلیک کنید
۱۷- از گورب خبری نیست / ادواردو مندوسا گاریگا / نشر ثالث / مترجم مجتبی ویسی
حسین شهرابی – این کتاب علمی‌تخیلیِ طنز است و از اسپانیا. حال‌وهوای کار من را یادِ راهنمای کهکشان برای اتواستاپ‌زن‌های داگلاس آدامز انداخت. بی‌تعارف و مسلماً، به آن شگفت‌انگیزی نبود؛ اما خواندنِ یک علمی‌تخیلیِ اسپانیایی با رگه‌هایی از طنزِ سیاسی و اجتماعیِ نواحیِ شمالِ اسپانیا برایم تازه و غریب و دلنشین بود. این هم کتابِ کوچک و ارزانی است. به خواندنش می‌ارزد.
۱۸- کی صفر / دان دلیلو / نشر چترنگ / مترجم سهیل سُمّی
حسین شهرابی – هرچند همه‌ی آثارِ دان دلیلو لزوماً گمانه‌زن نیست، گمانه‌زن‌بازها نمی‌توانند ندیده‌اش بگیرند! خوشبختانه، در این دو سه سال ناگهان در بازار ایران کلی اثر از او مترجم شد. به نظرم هرچه بیشتر از او بخریم و بخوانیم بهتر است. گویا از این پنج فقره که من اسم برده‌ام تعدادشان بیشتر است؛ ولی علی‌الحساب:
1) کی صفر، نشر چترنگ، ترجمه‌ی سهیل سُمّی
2 و 3) جهانشهر و مائوی دوم، انتشارات ورا، ترجمه‌ی مجتبی ویسی
4) نقطه‌ی امگا، انتشارات روزنه، ترجمه‌ی کیهان بهمنی
5) برفک، نشر چشمه، ترجمه‌ی پیمان خاکسار
اگر فقط خواستید یکی از این‌ها را بخرید، با کی صفر شروع کنید. نگذارید موجِ خبری ببردتان و برفک را اول بخرید!
۱۹- تلماسه / فرانک هربرت / کتابسرای تندیس / مترجم مهیار فروتن
علی نیلی – دین، تاریخ، جغرافی، زبان‌شناسی، سیاست، جامعه‌شناسی و قدرت گمانه‌زنی فرانک هربرت، باعث خلق شاهکاری به عظمت تلماسه شده. اثری کالت بین علمی‌تخیلی‌بازها که بیش از نیم قرن از اولین انتشارش گذشته. تلماسه یکی از غافلگیری‌های نمایشگاه کتاب سال گذشته بود ولی به این علت در لیست ۹۸ ما جا باز کرده که حالا بعد از یکسال از انتشار ترجمه‌ی فارسی، می‌توان به نثر فارسی و ترجمه‌ی این کتاب سخت‌خوان نمره‌ی قبولی داد و خواندنش را با خیالی راحت‌تر به بقیه توصیه کرد.
درگیری بر سر ماده‌ای به اسم مَلغَمه که ناخودآگاه خواننده را به یاد نفت و خاورمیانه می‌اندازد. قدرت‌طلبی و انحصارطلبی و جنگ‌افروزی قدرت‌های بزرگ دنیا و البته ضرب‌آهنگ جذاب کتاب که خواندن روایت هفتصد صفحه‌ا‌ی‌اش بیشتر از چند روز وقت نخواهد گرفت.
فیلمی جدید بر اساس رمان تلماسه در حال ساخت است. برای خواندن خبر ساخت این فیلم کلیک کنید.
۲۰ – بلید رانر / فیلیپ کی.دیک / نشر نیماژ
با وجود کرور کرور اقتباس سینمایی که همه دیده‌اند، همچنان کی.دیک در بازار کتاب ایران ناشناخته است. حتی با وجود ترجمه‌ی اخیر از «مردی بر قلعه‌ی رفیع» (که در ترجمه شده «ساکن برج بلند») و چند مجموعه‌داستان مثل «ابدی‌ها» یا «گزارش اقلیت».
از حسین شهرابی مهم‌ترین کنجکاوی‌اش از نمایشگاه پیش رو را پرسیدیم و جواب بلید رانر بود. حسین شهرابی یکی از پرکارترین مترجمین آثار گمانه‌زن در زبان فارسی است. چرا که ترجمه‌های خوب او از دن براون، جورج آر.آر مارتین، رابرت شکلی، اندی ویر، آسیموف، لوییس کارول، جان اسکالزی، کورت ونه‌گات، مکس بروکس و ری بردبری خود نیازمند فهرست دیگری‌ست.
حسین شهرابی – شهریار وقفی‌پور از معدود مشاهیرِ ادبیاتِ ایران است که علاقه‌اش را به ادبیاتِ ژانری پنهان نمی‌کند. وقفی‌پور در خیلی از کتاب‌هایش (خصوصاً ترجمه‌هایش) دنبالِ آفریدنِ فارسیِ تازه‌ای است و به نظرم این کار را هم آگاهانه و با یک تصویرِ ذهنیِ مشخص پیش می‌بَرَد. گاهی خواندنِ بعضی از آثارش ممکن است دشوار باشد. اما من شخصاً و به‌رغم دشواری‌های احتمالی از ترجمه‌هایش لذت می‌برم.
از این دو کتابش فعلاً فقط سرزمین اکتبر را خوانده‌ام. متأسفانه خیلی کوتاه است و زود تمام می‌شود (152 صفحه). نثرِ خاصِ وقفی‌پور شاعرانگیِ نثرِ بردبری را دوچندان کرده و جداً دوست دارم همه بروند سراغش.
کتاب آیا اندروئیدها… هم سال‌ها پیش با ترجمه‌ی محمدرضا باطنی در نشرِ روشنگران و مطالعات زنان درآمد که گمان کنم الان نایاب باشد. تا جایی که شنیده‌ام فیلیپ کی دیک از محبوب‌ترین نویسنده‌های وقفی‌پور است و دوست دارم بدانم با او چه کرده!
قبلاً چندین مقاله درباره‌ی فیلیپ کی دیک در سفید کار شده:
فیلیپ کی دیک ویران‌شهر و انسان‌های قلابی
خرده‌جهان‌های نفرینی فیلیپ کی دیک
۲۱ – اعلان قرعه‌ی ۴۹ / توماس پینچن / نشر چشمه / مترجم طهورا آیتی
منات چلیکویچ – ماجـرای تـلاش زنـی بـه نـام ادیپـا مـاس بـرای پیگیـری وصیت‌نامـه‌ی معشـوق سـابقش کـه او را بـه دنیایـی از توطئه‌هـای زیـر زمینـی و سیسـتم پسـتی مخفـی بـه نـام تریسـترو می‌کشـاند. تومـاس پینچـون، نویسـنده‌ی برخـی از مهمتریـن رمان‌هـای آمریـکایی بعـد از جنـگ دوم اسـت. او کـه متأثـر از ریلکـه، ناباکـوف، بورخـس، کروئـک، بـاروز و… اسـت،چشـ‌ـم‌انداز ادبیــات پــس از خــود را شــاید بیــش از همــه‌ی آنهــا تغییــر داده اســت.
حالا خبر رسیده که امسال برای اولین‌بار می‌توانیم کل رمان را به فارسی بخوانیم. طهورا آیتی را قبلاً به خاطر ترجمه‌هایش از مارگارت آتوود می‌شناسیم اما هنوز به چشم خودمان ترجمه‌ی اعلان قرعه‌ی ۴۹ را ندیده‌ایم و خبر نداریم که ممیزی به چه نحوی اتفاق افتاده. در هر صورت شاید اعلان قرعه‌ی ۴۹ مهم‌ترین کنجکاوی ما نسبت به نمایشگاه کتاب ۹۸ باشد.
لازم به ذکر است که در شماره‌ی اول مجله‌ی سفید بخشی از این رمان را تحت عنوان چوب حراج قطعه‌ی شماره‌ی ۴۹ با ترجمه‌ی آرمان سلاح ورزی چاپ کرده بودیم.
معرفی این کتاب به قلم رضا پوردیان را هم می‌توانید در سفید بخوانید
حالا که تا ته فهرست پیشنهادی ما را خواندید بگذارید به دو سوال اساسی‌تان هم پاسخ بدهیم.
نمایشگاه کتاب ۹۸ کجا برگزار می‌شود؟ همین مصلی. بیخود به شهر آفتاب نروید 🙂
نمایشگاه کتاب ۹۸ کی شروع می‌شود و تا کی ادامه دارد؟ ۴ اردیبهشت شروع می‌شود و ۱۴ اردیبهشت هم روز آخر نمایشگاه است.
