جام جهانی برای ملت‌های فراموش‌شده

حدوداً دو هفته‌ی دیگر، سی‌ودو تیم ملی فوتبال از سرتاسر دنیا مراسم فوتبالی یک‌ماهه‌ای را که تحت عنوان «جام جهانی فیفا» شناخته می‌شود، آغاز خواهند کرد. شیرین‌کاری‌های ورزشی فوق‌العاده‌ای از بازیکن‌های فوق‌العاده ثروتمندی چون مسی، رونالدو و نیمار سر خواهد زد. خودنمایی و تمارض (به احتمال زیاد از جانب رونالدو) در کار خواهد بود، به همراه جامی زرین، میلیون‌ها دلار پول اسپانسر و سود تبلیغات و بوی فساد که فیفا را هرجا که می‌رود، تعقیب می‌کند. متاسفانه این بار آمریکایی‌ها در میدان حضور نخواهند داشت، چون تیم ملی مردان در مرحله‌ی مقدماتی حسابی خرابکاری کرد و از صعود باز ماند.

اما در لندن جام جهانی‌ای در جریان است که زرق‌وبرق کمتری دارد و به‌مراتب از جام جهانی اصلی پاک‌تر است، گرچه بنا بر دلایل قانونی اسم دیگری روی آن گذاشته شده است: جام فوتبال جهانی (The World Football Cup) که کنفدراسیون فوتبال مستقل (Confederation of Independent Football Associations) یا کونیفا (CONIFA) آن را ترتیب داده است. دویست و یازده کشوری که به عضویت فیفا، فدراسیون بین‌المللی فوتبال، درآمده‌اند، می‌توانند در جام جهانی اصلی شرکت کنند. عملاً تمام این کشورها از دید سازمان ملل کشور رسمی به حساب می‌ایند. از طرف دیگر، کونیفا، که به عنوان سازمانی غیرانتفاعی در سال 2013 تاسیس شد، نماینده‌ی بقیه است: کسانی که کشور رسمی ندارند، اقلیت‌های مظلوم، کشورهای نیمه‌رسمی، تبعه‌های تک‌افتاده، و مردمی که بنا بر هر دلیلی، احساس می‌کنند که گرایش فرهنگی‌شان در مقایسه با کشوری که در آن به دنیا آمده‌اند، نماینده‌ی مناسب‌تری از هویت آن‌هاست. چهل‌وهفت عضو کونیفا شامل تبت، ارمنستان غربی، قبرس شمالی و دارفور است. این کندفدراسیون نماینده‌ی تقریباً سیصد و سی میلیون انسان در سرتاسر کره‌ی زمین است.

پراندرز بلایند[1]، دبیر کل کونیفا، به من گفت: «از بدو تولد فیفا تاکنون، همیشه تیم‌هایی هم بوده‌اند که عضو فیفا نبوده‌اند و می‌خواستند در مقیاسی جهانی بازی کنند، ولی بنا بر دلایل مختلف نمی‌توانستند. ما سعی کردیم با کونیفا شکافی را پر کنیم. این شکاف نقطه‌ی سفیدی روی نقشه است که کسی به آن اهمیت نمی‌داد.» این شکاف با بازی‌های زیبای فراموش‌شدگان پر می‌شود.

از سال 2014 تاکنون، هر دو سال یک‌بار، تیم‌های برتر به جام فوتبال جهانی، که در عرض چند روز به پایان می‌رسد، صعود می‌کنند. دو سال پیش تورنمنت در آبکازیا (Abkhazia) یکی از استان‌های نیمه‌رسمی اروپای شرقی، برگزار شد. هزاران نفر فینال مسابقه را از نزدیک تماشا کردند. در فینال آبکازیا پنجاب (Panjab) را 5-6 در ضربات پنالتی شکست داد. پنجاب یکی از تیم‌های واقع در بریتانیای کبیر است که از مهاجران پنجابی تشکیل شده است. جام امسال، که در روز پنج‌شنبه آغاز شد، شامل چهار گروه چهار تیمه است که برای رسیدن به فینال برگزارشده در نهم ژوئن با یکدیگر بازی خواهند کرد. پنجاب و آبکازیا، در کنار پادانیا (Padania)، که نماینده‌ی هشت ناحیه در شمال ایتالیا است، شانس بالایی برای رسیدن به قهرمانی دارند.

کیفیت بازی‌ها متغیر است. بیشتر تیم‌ها، در بهترین حالت، از بازیکن‌های باشگاه‌های دسته‌چندم اروپا و روسیه تشکیل شده‌اند. البته در باراوا (Barawa)، تیم میزبان، که از پناهندگان سومالیایی در انگلستان تشکیل شده، بازیکنی از تیم کویینز پارک رینجرز (Queens Park Rangers)، یکی از تیم‌های دسته‌ی دوی لیگ قهرمانی انگلستان، بازی می‌کند. همچنین یونگ-هاک[2]، هافبک سی‌ونه‌ساله‌ی اتحاد کره‌‌ای‌های ژاپن، در جام جهانی 2010 برای تیم ملی کره‌ی شمالی توپ زده بود. وقتی داشتم با بلایند صحبت می‌کردم، او از قطار با من تماس گرفته بود و به‌تازگی بازی سیکلی لند (Székely Land)، تیم نماینده‌ی مردم مجارستانی‌الاصل ساکن رومانی، و تووالو (Tuvalu)، کشور جزیره‌ای کوچکی در اقیانوس آرام که ده‌هزار مایل با خشکی فاصله دارد، را تماشا کرده بود. در این بازی سیکلی لند تووالو را شکست داد. او گفت: «بازی چهار هیچ تمام شد، اما در کل بازی خیلی خوبی بود.»

بلایند که در حوزه‌ی توسعه‌ی کسب‌وکار فعالیت می‌کند، اسماً سوئدی است، ولی قلباً خود را جزو مردم سامی (Sami)، فرهنگ بادیه‌نشین لپلند (Lapland) می‌داند. (وقتی بلایند سرش گرم انجام کارهای کونیفا نباشد، به پدرش کمک می‌کند گوزن‌های شمالی را به منزلگاهشان برگرداند – او گفت: «شاید حدوداً هزار گوزن شمالی؛ تعدادشان زیاد نیست»). اف.ای. ساپمی (F.A. Sápmi) میزبانی جام 2014 کونیفا را بر عهده داشت، و در سال 2016 ششم شد، اما امسال صعود نکرد.

بلایند گفت: «آن‌ها غرور زیادی دارند. دولت کلی به آن‌ها زور گفته و ظلم کرده است. در سرتاسر دنیا، پشت سر گذاشتن چنین تجربه‌ای برای ساکنین بومی یک ناحیه عادی شده است.  برای همین شرکت کردن در تورنومنتی که مقیاس جهانی دارد، برایشان بسیار مهم است، چون نشان می‌دهد ما همه در این سیاره با هم برابر هستیم، همه‌یمان انسان هستیم. یکی از دلایل به وجود آمدن کونیفا همین بوده است.»

در سال 2006، بلایند داوری بازی‌های فدراسیون جدید فوتبال (New Football Federations-Board)،  را بر عهده گرفته بود. فدراسیون جدید فوتبال معادل پیشین کونیفا بود که در سال 2003 کار خود را شروع کرد. بلایند گفت وقتی این تشکیلات در سال 2013 به کار خود پایان داد، برخی از تیم‌ها از او تقاضا کردند «کاری جدید، متفاوت و بهتر انجام دهم.» او اساسنامه‌ی جدیدی نوشت و در آن روی اهمیت صداقت کاری و خدمت‌رسانی هیئت مدیره به اعضایش تاکید کرد. برخلاف فیفا، تمام کارکنان کونیفا عضو داوطلب هستند.

بلایند گفت: «مردم فکر می‌کنند ما سیصد چهارصد کارمند و دفتر مرکزی بزرگی داریم. ولی ما کارمندی نداریم. ما تشکیلاتی کاملاً مجازی هستیم.»

بیشتر تیم‌های کونیفا نیز به همین اندازه فقیر هستند. واریور بردز (Warrior Birds)، از ماتابلالند (Matabeleland)، ناحیه‌ای جنگ‌زده در زیمبابوه با جمعیت هفتاد هزار نفری، برای اولین بار در تورنومنت شرکت می‌کند. پرواز تیم به لندن 25000 دلار هزینه روی دستشان گذاشت. تازه این پول کم را هم موفق شدند چند روز قبل از پرواز از طریق سرمایه‌گذاری جمعی تهیه کنند. جاستین والی[3]، مدیر تیم، به اسکای‌اسپورتس (SkySports) گفت: «واقعاً شگفت‌انگیز است. ما موفق شدیم تقریباً صد و پنجاه پیراهن بفروشیم؛ آن هم پیراهن تیمی که هنوز هیچ‌کس بازی‌اش را ندیده است.» این تیم اولین بازی‌اش را در صبح پنج‌شنبه، در گندر گرین لندن، استادیوم میزبان قلمروی فرضی ساتن یونایتد (Sutton United)،  انجام داد. آن‌ها 6-1 به پادانیا باختند.

یکی از امتیازات جام فوتبال جهانی این است که برای اولین بار بازیکنان آمریکایی نیز در آن شرکت می‌کنند. فدراسیون فوتبال کاسکادیا (The Cascadia Association Football Federation)، نماینده‌ی ناحیه‌ای که ایالت اورگون، واشنگتون و بریتیتش کلومبیا را در بر می‌گیرد، در سال 2013 شروع به کار کرد. برای مدتی، این فدراسیون صرفاً نامی درج‌شده روی تی‌شرتی تجاری بود. آرون جانسن[4]، مدیر باشگاه، به من گفت: «ما منتظر لحظه‌ی مناسب بودیم. ترکیب نهایی، که شامل بازیکن‌های لیگ‌های دسته‌چندم و بازیکن‌های آزاد در ایالات متحده و بریتانیای کبیر بود، طی چند ماه گذشته گرد هم آمدند. کاپیتان تیم، جیمز رایلی[5]، قبلاً برای سیاتل سوندرز (Seattle Sounders) و نیو انگلند روولوشن (New England Revolution) بازی کرده بود. (این تیم بودجه‌ی لازم برای خرید بازیکن از لیگ برتر فوتبال ایالات متحده را ندارد). اعضای تیم، پیش از اردوی تمرینیشان در روز چهارشنبه، هیچ‌گاه در یک زمین با هم بازی نکرده بودند.

جانسن گفت: «ما دیروز برای اولین بار همدیگر را ملاقات کردیم.» متاسفانه نتیجه‌ی این ملاقات دیرهنگام در باخت 4-1 به الان وانین (Ellan Vannin)، نماینده‌ی جزیره‌ی من (Isle of Man) معلوم شد. ولی جانسن به عملکردشان در دو بازی گروهی باقی‌مانده امیدوار بود: بازی اول روز شنبه با باوارا (Bawara) انجام می‌شود و بازی دوم روز یک‌شنبه با تامیل ایلام (Tamil Eelam)، نماینده‌ی سه میلیون تامیل ساکن در سری‌لانکا. در حال حاضر، کاسکادیا و تیم کوبک (Les Québécois) تنها دو عضو آمریکای شمالی در کونیفا هستند، گرچه که این تشکیلات قصد گسترش یافتن دارد.

بازی‌های جام فوتبال جهانی از تلویزیون پخش نمی‌شوند، ولی از طریق استریم زنده امکان تماشایشان فراهم شده است. بلایند، به عنوان مدیر کونیفا، از اعلام کردن تیم مورد علاقه‌ی خود سر باز زد. او گفت: «من همیشه طرفدار ناکامان هستم.» او عصر روز پنج‌شنبه مشغول آماده کردن سخنرانی‌اش برای مراسم افتتاحیه بود. «عنوان سخنرانی‌ام جلوی چشمم است: ممکن کردن غیرممکن. چون حضور بسیاری از این تیم‌ها در اینجا تقریباً غیرممکن بود، ولی با این حال اکنون اینجا حضور دارند و تمام تلاششان را می‌کند که حضور داشته باشند و به مردم هویتشان را معرفی کنند.»

[1] Per-Anders Blind

[2] Yong-hak

[3] Justin Walley

[4] Aaron Johnsen

[5] James Riley

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره