رامش‌گران ربات‌های قاتل

دست رباتی دو متری با حالتی محو حرکت می‌کند و با سرعتی ابرانسانی قطعه‌ای فلزی را که اندازه‌ی توپ بولینگ است، از یک میز کار به میزی دیگر منتقل می‌کند. اما وقتی کارگر انسان دستش را به سمت قطعه‌ی فلزی دراز می‌کند، از سرعت حرکت دست ربات کاسته می‌شود و در نهایت به طور کامل می‌ایستد. به محض این‌که کارگر انسان از صحنه دور می‌شود، دست ربات دوباره سرعت می‌گیرد.

این ربات و کارگر انسان با همکاری هم در حال سرهم کردن محور تعلیق خودرو هستند. برای هر کسی که با ربات‌های صنعتی آشنا باشد، این صحنه جنون‌آمیز به نظر می‌رسد.

ربات‌های صنعتی قادر به کشتن انسان‌ها هستند. معمولاً یا آن‌ها را داخل کارخانه‌ها حبس می‌کنند یا سیستم حسگری رویشان نصب می‌کنند تا اگر کسی به فاصله‌ی چندمتری‌شان نزدیک شد، ربات‌ها را به‌کل از کار بیندازد. در شرایط عادی فقط یک فرد مجنون سعی می‌کند از دست ربات‌های صنعتی چیزی بگیرد.

اما ما راجع‌به ربات‌های معمولی صحبت نمی‌کنیم. وئو روبوتیکس (Veo Robotics)، شرکتی نوپا که در والتام در ایالت ماساچوست واقع شده، از فناوری‌ای استفاده می‌کند که قادر است حتی غول‌پیکرترین و خطرناک‌ترین ربات‌های صنعتی را به همکارانی ایمن تبدیل کند.

وئو چند حسگر سه‌بعدی را اطراف ربات‌های صنعتی قرار می‌دهد. نرم‌افزار آن در قدم اول محیط اطراف را به صورت مجازی بازسازی می‌کند. سپس اشیا اطراف را شناسایی می‌کند، من‌جمله انسان‌هایی که در حرکت هستند. سپس پیش‌بینی می‌کند قرار است کجا بروند و ربات را مطابق با این پیش‌بینی کنترل می‌کند. حتی کوچک‌ترین خطا نیز ممکن است نتایجی فاجعه‌بار به جا بگذارد.

پاتریک سوبالوارو[1]، مدیر عامل اجرایی وئو، می‌گوید وقتی به کارخانه‌ی ساخت بی‌ام‌و در اسپارتانبرگ، واقع در کارولینای جنوبی سر زد، این ایده به ذهنش خطور کرد. در آن کارخانه وظایف زیادی، من‌جمله نصب داشبورد، با دست انجام می‌شدند، چون وصل کردن لوله‌ها و کابل‌ها بخشی از کار بود. ولی داشبوردها سنگین هستند و حمل کردن و تکان دادنشان برای کارگر انسان زحمت زیادی به همراه دارد.

سوبالوارو راجع‌به تمهیداتشان برای ساخت محور تعلیق می‌گوید: «ما برای وظایفی که انجام دادنشان به چابکی نیاز نداشته باشد، از ربات استفاده می‌کنیم. این کار زمان تولید را نصف می‌کند.»

آن آچار را بده به من

ظهور نوع جدیدی از ربات‌های صنعتی همکار می‌تواند با کمرنگ کردن مرز بین توانایی‌های انسانی و ماشینی، پروسه‌ی تولیدات کارخانه‌ای را برای همیشه متحول کند.

ربات‌ها قدرتمند و دقیق هستند، ولی وظایف زیادی است که نمی‌توانند به‌سادگی انجام دهند، مانند کارهای ریز دستی یا وظایفی که اشیاء انعطاف‌پذیر به‌نحوی درشان دخیل باشند. از طرف دیگر انسان‌ها در انجام کارهای ریز دستی، گرفتن تصمیمات لحظه‌ای و وفق دادن خود با شرایط جدید تبحر دارند، ولی وقتی پای حمل کردن ساعت‌به‌ساعتِ اشیاء سنگین در میان باشد، کم می‌آورند.

کلارا وو[2]، نائب‌رییس بخش مهندسی وئو می‌گوید: «در حال حاضر، تولیدکنندگان با شرایطی روبرو هستند که اگر کارخانه‌یشان را تمام‌اتوماتیک نکنند، انگار که از قافله عقب مانده‌اند. آن‌ها دلشان می‌خواهد یک ربات شیئی سنگین و بزرگ را بگیرد و سر جای دقیقش بگذارد و سپس کارگر انسان بیاید و کارهای ظریف دستی را روی آن انجام دهد.»

رویکرد وئو به تکنیک‌های یادگیری ماشینی به‌روز متکی نیست، چون پیش‌بینی رفتار و تایید اعتبار چنین رویکردهایی دشوار است. (به مطلب «معمای تاریک در قلب هوش‌مصنوعی» رجوع کنید). این فناوری را می‌توان به سلول‌های کاری (work cell) ربات اضافه کرد، و سپس می‌توان آن را به صورت عادی برنامه‌ریزی کرد. سپس ربات، بدون این‌که به هیچ انسانی در اطراف خود آسیب بزند، به کار خود ادامه خواهد داد. در ساختن نسخه‌های آتی سیستم تلاش‌هایی صورت خواهد گرفت تا شرایط همکاری نزدیک ربات‌ها با انسان‌ها هرچه بیشتر فراهم شود.

اخیراً وئو طی مراسمی کارکرد سیستمش را برای چند شرکت روبوتیک دیگر نمایش داد. جف لوییس[3] از شرکت سافت روبوتیکس (Soft Robotics)، یکی دیگر از شرکت‌های نوپای واقع در بوستون که مشغول طراحی نوع جدیدی از گیرنده‌های روبوتیک است، یکی از شرکت‌کنندگان مراسم بود.

فناوری وئو توجه لوییس را به خود جلب کرد. او معتقد است این فناوری می‌تواند دیدگاه مردم را نسبت به مقوله‌ی امنیت کار با سرعت زیادی عوض کند. او می‌گوید: «در طول تاریخ، صنعت تولیدات کارخانه‌ای لجباز و کند بوده و در مقابل استفاده از فناوری‌های نوآورانه‌ی جدید از خود مقاومت نشان داده است. اما بارها و بارها مشاهده شده مصرف‌کنندگان اولیه‌ی فناوری جدید از رقبایشان جلو می‌افتند و بقیه هم به تقلید از آن‌ها به استفاده از فناوری جدید روی می‌آورند.»

جوانب ایمنی را رعایت کن

مدت زیادی می‌شود که ربات‌ها بخشی جدانشدنی از صنعت خودروسازی هستند. اما حالا با سرعتی چند برابر دارند به باقی بخش‌های تولیدات کارخانه‌ای و انبارداری نفوذ می‌کنند. انجمن صنایع روبوتیک، شرکتی که ربات‌سازان ایالات‌متحده جزو حامیان آن است، گزارش می‌دهد که در یک‌چهارم اولیه‌ی سال 2018، آمار انتقال محموله‌های روبوتیک از کارخانه در ایالات متحده، 22 درصد افزایش پیدا کرده است. فدراسیون بین‌المللی فناوری روبوتیک، یک انجمن بازرگانی دیگر، تخمین زده که تعداد ربات‌های صنعتی فعال در دنیا از سال 2014 تا 2020 دو برابر خواهد شد.

پیشرفت‌های صورت‌گرفته در طراحی حسگرها، کامپیوترها و نرم‌افزارها در حال متحول کردن نحوه‌ی طراحی و استفاده از ربات‌ها هستند. به لطف این پیشرفت‌ها، انواع ربات‌های مخصوص انبار، دفتر کار، مغازه و حمل جنس در حال تست شدن و تجاری‌سازی هستند.

طی سال‌های اخیر نسل جدیدی از ربات‌های کارخانه‌ای ظهور کرده‌اند که می‌توانند در کنار انسان‌ها کار کنند، اما فقط به این دلیل که به قدر کافی قدرتمند نیستند تا بتوانند آسیبی به آن‌ها وارد کنند. اما این قدرت کم نه‌تنها وزن اجسامی را که می‌توانند بلند کنند محدود کرده، بلکه میزان دقت کارکرد آن‌ها را در فواصل زیاد کاهش داده است.

در این میان، پیشرفت‌های اخیر صورت‌گرفته در حوزه‌ی یادگیری ماشینی، به ربات‌ها قابلیت‌های بیشتری عطا خواهد کرد. پژوهشگران زیادی در حال کار کردن روی راهکارهایی هستند تا از طریق آن‌ها ربات‌ها بتوانند با تمرین و ممارست یاد بگیرند حتی اشیاء نافرم و ناآشنا را نیز در دست بگیرند (به «این چابک‌ترین رباتی‌ست که تاکنون ساخته شده است» رجوع کنید). با وجود این‌که نگرش وئو به یادگیری ماشینی متکی نیست، فناوری آن مکمل خوبی برای تلاش‌های صورت‌گرفته در راستای هوشمند کردن و سازگار کردن ربات‌ها از این نگرش است.

ویلی شیه[4]، یکی از استادان مدرسه‌ی کسب‌وکار هاروارد که در حوزه‌ی فناوری تولیدات کارخانه‌ای پژوهش می‌کند، اخیراً موافقت کرده تا به هیئت مدیره‌ی وئو ملحق شود. او می‌گوید پتانسیل شرکت بالاست و نمی‌شد پیشنهادشان را رد کرد. «این شرکت از قدرت رایانش ارزان و وافر برای افزایش کارایی ربات‌ها استفاده می‌کند و جزو نمونه‌های خوب در این زمینه به حساب می‌آید.»

[1] Patrick Sobalvarro

[2] Clara Vu

[3] Geoff Lewis

[4] Willy Shih

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره