چه کار کنیم تا زنجیرههای بلوکی با هم تعامل داشته باشند
اگر قرار باشد زنجیرههای بلوکی برای ما اینترنتی از جنس پول فراهم کنند، لازم است با یکدیگر همکاری کنند.
طرفداران زنجیرههای بلوکی علاقهی زیادی دارند این فناوری را با روزهای اولیهی اینترنت مقایسه کنند. خیلیها معتقدند زنجیرههای بلوکی راه را برای نظام اقتصادی جهانی نوینی باز خواهد کرد که کارکرد آن مثل اینترنت خواهد بود، با این تفاوت که به جای جابجا کردن بستههای اطلاعاتی کوچک، پول جابجا خواهد کرد. ولی این وسط یک مشکل بزرگ وجود دارد: زنجیرههای بلوکی با هم تعامل ندارند.
همچنان که زنجیرههای بلوکی و باقی فناوریهای دفتر کل توزیعشده[1] در حال توسعه یافتن هستند، نتیجهی حاصلشده شبیه پتری دیشی[2] پر از باکتریست. این فناوریها چون باکتری در حال تکثیر شدن هستند، اما ظاهراً در مسیر تبدیل شدن به ارگانیسمی هوشمندتر قرار ندارند. توماس هاردجونو[3]، یکی از دستاندرکاران برنامهی علوم ارتباطی MIT، میگوید این موقعیت یادآور دوران ماقبل اینترنت در دههی 1960 و 1970 است. در آن دوران چند نگرش فنی متفاوت برای ساختن شبکههای کامپیوتری وجود داشت. او میگوید مثل آن موقع، رمز پیشرفت در این نهفته است که پی ببریم چگونه میتوان شرایط همکاری این سیستمهای تکی را فراهم کرد.
در دههی 1970 و 1980 پژوهشهای آکادمیک و نظامی منجر به بنای زیرساختی شد که به شبکههای تکی اجازه میداد با یکدیگر منابع به اشتراک بگذارند، خصوصاً در شرایطی که یکی از این شبکهها تحت حمله قرار میگرفت. ما آن را تحت عنوان «مجموعه پروتکل اینترنت» (Internet protocol suite) میشناسیم. این پروتکل شامل «قرارداد هدایت انتقال» (TCP) و «پروتکل اینترنتی» (IP) میشود. پایه و اساس اینترنت امروزی را این دو عامل تشکیل میدهد.
همچنان که برخی دولتها به فکر راه انداختن ارز مرزی (Cryptocurrency) خود هستتند، هاردجونو میگوید ممکن است این کار «برای نظام اقتصادی ریسک به همراه داشته باشد و برای آن مشکلات فنی ایجاد کند.» اگر یک سیستم زنجیرههای بلوکی بتواند در واکنش به تهاجمات سایبری، ارزهای دیجیتال و توابع دیگرش را به دفتر کل توزیعشدهی دیگری انتقال دهد، شاید بتوان از این طریق از وقوع بحران جلوگیری کرد.
هاردجونو و دو تن از همکاران او در MIT در مقالهای جدید استدلال کردهاند که توسعهدهندگان زنجیرههای بلوکی امروزی باید مفهومی به نام دیتاگرام (Datagram) را از مجموعه پروتکل اینترنت وام بگیرند. دیتاگرام واحد رایج اطْلاعات است که توانایی جابجا شدن بین شبکههای مختلف را دارد. هاردجونو میگوید: «هر شبکهای که با دیتاگرام مواجه شود، بلد است چطور آن را تجزیه و به شبکهای دیگر ارسال کند. معادل دیتاگرام در سیستمهای زنجیرههای بلوکی چیست؟»
شرکت نوپایی به نام آیون (Aion) در حال حاضر مشغول پیدا کردن جواب این سوال است. متیو اسپوک[4]، موسس شرکت میگوید که آنها در حال توسعه دادن ایدهای به نام «پل توکِن» (Token Bridge) هستند. این پل برای دارندگان توکنهای اتیریم[5] محور این امکان را فراهم میکند تا از سرمایهیشان روی زنجیرهی بلوکی دیگری – که در مقاطع ابتدایی ساختهی آیون است و روی سرورهای آنها اجرا میشود – پشتیبان بگیرند، بدون اینکه منابع مالی تکثیر شود.
اسپوک میگوید اجرای این فرایند به مجموعهای از کامپیوترهایی به نام نود (Nodes) بستگی دارد که قابلیت شناسایی نقلوانتقالات معتبر و نوشتن نقلوانتقالات جدید را روی هر زنجیره دارا هستند. نودهایی که پل را تشکیل دهند نیز فرایندی خواهند داشت تا به پیروی از آن، بین یکدیگر به توافق برسند و تصمیم بگیرند آیا لازم است به هنگام وقوع نقلوانتقالی خاص روی یکی از زنجیرهها، با اجرای نقلوانتقالی مکمل روی زنجیرهای دیگر به آن واکنش نشان دهند.
اسپوک میگوید تفاوت بزرگ بین دوران ماقبل اینترنت و دنیای زنجیرههای بلوکی پول است: اغلب روی پروتکلهای در حال رقابت دنیای امروز میلیاردها دلار سرمایهگذاری شده است. او میگوید احتمالاً این سرمایهگذاری موفقیت بسیاری از آنها را تضمین خواهد کرد و این یعنی زنجیرههای بلوکی متعددی آینده را به چنگ خود درخواهند آورد، بنابراین همکاری توأمان رمز اصلی انطباق دادن این پیشرفت با جریان اصلی است. در آخر هر چیزی که نصیب ما شود، شبیه اینترنت نخواهد بود، ولی به اندازهی آن چهرهی دنیا را عوض خواهد کرد.
[1] دفتر کل توزیع شده(به انگلیسی Distributed Ledger) که در زبان انگلیسی به نام دفتر کل اشتراکی(Shared Ledger) یا به عنوان فناوری دفتر کل توزیع شده(Distributed ledger technology) نیز نامیده میشود، اجماعی از دادههای دیجیتال تکراری، اشتراکگذاری شده و همگام سازی شدهاست که از لحاظ جغرافیایی در جاهای مختلف، کشورها یا موسسات گسترده شدهاست. هیچ مدیر مرکزی یا ذخیرهسازی متمرکز دادههایی وجود ندارد. (منبع: ویکیپدیای فارسی)
[2] پتری دیش(به انگلیسی: Petri dish) ظرفی بشقاب مانند از جنس شیشه یا پلاستیک با عمق کم و دردار است که زیست شناسان از آن برای کشت سلول یا خزههای ریز استفاده میکنند. (منبع: ویکیپدیای فارسی)
[3] Thomas Hardjono
[4] Matthew Spoke
[5] اِتیریِم (انگلیسی: Ethereum ; اِ-تی-ری-یِم) یک پلتفرم عمومی متنباز، زنجیره بلوکی-محور با رایانش توزیعشده است که دارای قابلیت قرارداد هوشمند است. (مبنع: ویکیپدیای فارسی)