نقدی بر کمیک ایرانی ایلیا: تولد یک قهرمان
ایلیا: تولد یک قهرمان، کمیکی ایرانی است که به تازگی منتشر شده است. رسانهی کمیک شاید در ایران قدمتی به نسبت طولانی داشته باشد، اما در واقعیت کمیک هنوز در ایران مدیومی ناشناخته است که شاید بتوان با جرئت گفت تعداد آثار قابل توجه آن بسیار کم است. فرزاد خلیلیان در این مطلب به قضاوت ایلیا پرداخته تا ببیند کیفیت این کمیک چگونه است.
بگذارید از ابتدا سنگ بنا را بر مبالغه نگذاریم. کسانی که حافظهی بلندتری دارند احتمالاً یادشان بیاید که این دست مبالغهها و حمایتهای بیدریغ از تولید داخلی چه بلایی بر سر بازیهای ویدیویی و اعتماد مخاطبینش به آن آورد. ایلیا راستش را بخواهید بهترین کمیک دنیا نیست. حتی به سختی میتوان تصور کرد که ایلیا توان آن را داشته باشد تا بتواند با کمیکهای روز دنیا رقابت کند. اما اشتباه نکنید. اینها را نگفتم که بگویم ایلیا کمیک بدی است. برعکس، ایلیا کمیک خوبی است. اما پیش از هر چیز لازم دیدم که سطح توقعمان را کمی از توانایی و بضاعت خود تنظیم کنیم.
ابتدای تاریخ کمیک ایرانی را اگر از کمیک رستم و اسفندیار نوشته و طراحی سیروس راد در نظر بگیریم امروز قریب به چهل سال از شروع آن میگذرد. کمیک ایرانی که در طی این سالها فراز و فرود آن چنانی را تجربه نکرده است حیاتش را در طی این سالها بیشتر مدیون تلاشهای فردی و شخصی افراد علاقهمند و با ذوقی بوده که آتش این رسانه و هنر را زنده نگه داشتهاند. تلاشهایی که از بهترینهایشان شاید بتوان مجموعهی «ماجراهای آقای کا» نوشته و طراحی مانا نیستانی را نام برد.
بیشتر بخوانید: نقد ۴ رمان فینالیست بخش نوجوان جایزه نوفه
اما عمدهی این تلاشها (و البته نه تمام آنها) یا کیفیت مطلوبی نداشتند یا بیشتر ادامهی تجربهی کمیک استریپی خالقین مطبوعاتیشان بودند که حالا پا به عرصهی کمیک گذاشته بودند. یا از طرف دیگر کمیکهای تعلیمیای بودند که وجه تبلیغاتیشان چنان گل درشت و کیفیت داستان سراییشان چنان پایین بود که به سختی می شد آنها را خواند.
اما ایلیا در دستهی کمیکهای بهتر ایرانی قرار می گیرد. دستهای که تعداد کمیکهای متعلق به آن به زحمت از تعداد انگشتان دو دست تجاوز میکند. این مسئله شاید بیش از هر چیزی مدیون شیمی خوب نویسنده و طراح آن باشد. البته کار هیچ کدام لزوماً خالی از اشکال نیست اما در کنار هم کمیکی خوب و سرگرم کننده میسازد.
ایلیا بیشتر به ترکیبی از کمیکهای نوجوانانهی دیسی مثل تایتانهای نوجوان Teen Titans، مانگاهای شونن و رمانهای فانتزی نوجوانان که به آن رمانهای «یانگآدالت» هم میگویند، میماند. ایلیا داستان سادهای دارد. حکایت پسر نوجوانی که همراه با دوستانش با شروری مواجه می شود که می خواهد مردم شهر را تبدیل به هیولا کند و در این راه پسرک که ایلیا نام دارد قدرتهای ویژهای به دست میآورد که این قدرتها او را در مبارزه با شرور داستان یاری میدهند.
کلیت داستان بسیار ساده است و این شاید مهمترین چیزی است که امین توکلی، نویسنده کار را یاری کرده. محدود بودن مقیاس داستان باعث میشود نویسنده از پس روایت آن برآید. ضمن این که روایات داستان و ریتم خوب روایات به همراه مبارزههای پر جزییات کار که به نظر میرسد نشان دهندهی تمایل نویسندهی کار به نحوهی روایت مانگاها است، باعث میشود که کار نه تنها خستهکننده نشود بلکه از پس سرگرم کردن خواننده و تعریف درست داستان خود به خوبی برآید.
از طرف دیگر روند پنلبندی و چینش ترکیب در چند صفحهی اولیه کمیک، خواندن را گاهی با مشکل مواجه میکند. هرچند طراح کمیک در یکپارچه در آوردن محیطها و فضاها دچار مشکل است و به قولی نه بازارش واقعاً بازار است و نه بیمارستانش بیمارستان و نه محیطهای شهریاش آنچنان درست شکل گرفتهاند (در همهی این تکهها به شدت نیاز این که این فضاها باید با هم خوب چفت و بست شوند،حس میشود) اما به مرور زمان و جلو رفتن روایت، مشکل بعضاً-سخت-دنبال-کردن روند اتفاقات بعد از گذر از مقدمهی کمیک و همان چند صفحهی اول برطرف میشود. مشکلی که بیشتر به خاطر نحوهی چینش پنلها و ترکیب بندی آن است.
اما جایی که تجربهی کانسپت آرتیست بودن حمید سهرابی بیشتر جلوهگری میکند آنجایی است که با پیشرفت کمیک و تعدیل ماجرا، روایت بصری کمیک یکدست و کاملاً قابل قبول میشود و از طرف دیگر تسلط حمید سهرابی بر تصویر گری و پرداخت صحنههایی که میآفریند باعث میشود نتیجهی نهایی بینهایت چشم نواز از آب درآیند.
بیشتر بخوانید: مجادله با خونآشام: نقدی بر رمان ایرانی «مردمکهای قرمز»
در کل باید همان حرفهای اول مقاله را تکرار کنم. ایلیا شاهکار نیست. ایلیا کمیکی فوق العاده نیست حداقل نه در حال حاضر. اما ایلیا تجربهای سرگرم کننده است. از پس روایت داستان سرراستش به خوبی بر میآید. ایلیا راه درازی دارد که طی کند و حقیقتش را بخواهید هنوز مانده تا به عنوان یک کار مستقل هویتش را بیابد. ایلیا تجربهی بکری نیست و چیز بدیعی برای عرضه به خصوص به خوانندگان پر و پا قرص کمیک ندارد. اما نویسنده و طراح به نظر میرسد به محدودیتهای خودشان به خوبی آگاهند. ایلیا موقع خواندن آزارتان نمیدهد و حتی به راحتی به خاطر ریتم درست اتفاقات و مبارزههای پرکشش خود میتواند لذتبخش باشد. ایلیا کمیکی است که اگر به دنبال یک تجربهی سرگرم کننده و راحتالحلقوم میگردید که برای انسانهای این کرهی خاکی و نه موجودات فضایی(به سیاق خیل کمیکهای تبلیغاتی) نوشته شده باشد، انتخابی است که حداقل به شهادت تک شمارهی آمده از آن می ارزد.
-
خب…به نظر من این همه انتقاد از این مصور فوق العاده واقعا مسخرس! به نظر من شما فقط میخواستید غرب پرست بودن خودتونو نشون بدیدن و الکی ابلبا رو به باد انتقاد بگیرین! من این مصور رو فوق العاده جذاب میدونم! ایلیا اولین و بهترین قهرمان با قدرت های ابر انسانیه که ایران به خودش دیده! من واقعا امید وارم انیمیشنش هم ساخته بشه! من دخترم و به شخصه عاشق امیر علی یا همون ایلیا هستم! داستان فوق العاده ای داره! هیجان انگیز شروع میشه و با قسمت
پایانیش خواننده روتشنه میزاره! به هیچ عنوان نمیتونم به شخصیت های قهرمانی دیسی و مارول شباهتش بدم! ایلیا فوق العادس و من تشنه قسمت بعدی هستم!-
دادا اول تایپ کردن یاد بگیر بعد پا منقل کامنت بزار ….
ابلبا ؟؟!!!! 😂😂😂
-
-
واقعا براتون متاسفم!!!!
ایلیا دقیقا یه شاهکاره! و مثلو مانندش رو نمیتونید پیدا کنید! دقیقا یه اثر خاصه! من هیچکدوم از انتقادات احمقانتون رو قبول ندارم! و به عنوان یه دانشجویه گرافیک میفهمم که سواد شما بسیارررر پایینه! و این انتقادات بچه گانه شما نشون دهنده اینه که شما نه درست و حسابی ایناثر رو خوندین و نه اعطلاعاتی درباره وضعیت کمیک در ایران دارین! احمقانه ترین کار شما اینه که ایلیا 7 قسمتی رو با سوپرمن 80 ساله مقایسه میکنید! پیشخودتون چی فک کردین؟ ایلیا در همین هفت قسمت طرفداران فوق العاده ای پیدا کرده! من نمیدونم شما کی هستین ولی شک ندارم یه غرب زده بیچاره اید که فقط بلده از زیر پتو مطالب ضد ایران بزاره!-
آقااااا ایشونم نگفته ایلیا بده که! اصلا مطلب رو کامل خوندی؟ :/
-
-
عن تو سرتتتتتت!!!!! :/
-
لطفا این نظر بی شرمانه رو حذف کنید
چه وضعشه؟ عه
-
-
حرفتان رو قبول دارم ایلیا خیلی کار داره تا شاهکار بشه و واقعا کنیم جذابی هست به امید اینکه با قدرت جلو برن و شاهد کنیم ها و داستان های باحال و جذاب دیگه هم باشیم
-
ایلیا برای شروع بد نیست ولی هیچ وقت به استوره های مانند اسپایدر من نمی رسه راستی غرب زده گی از ایران زده گی بهتره خیلییی بهتره
با افتخار یه غرب زده هستم …
-
واقعا غربی ها رو به کشور اصیل خودتون ترجیح می دید؟ واقعا که.
-
چه اسکل… موفق باشی عزیزم…
غربزدگی در مقابل ایرانی زدگی نیست، در مقابل تعقل و واقع گرایی و واقع بینیه… اینکه از هر فرهنگ چیزای خوبشو بگیری و چیز های بدشو بندازی دور، نه مثل اسکلا بر هر زهرماری، رعشه بری بی تعقل، تمجید کنی بی واقع بینی…
-
-
دادا اول تایپ کردن یاد بگیر بعد پا منقل کامنت بزار ….
ابلبا ؟؟!!!! 😂😂😂-
درود به هرچی غرب و فرهنگ غربیه….
-
برای بعضیا واقعا متاسفم
کشورتون رو که تاریخش به هیچ وجه با کشورهای غربی هم تراز نیست فروختین
ایلیا یه شاهکاره! بعضیا باور ندارن ولی اینگونه هست. اونایی که اینجا علیه ایلیا پیام گذاشتن بهتره برن همون کمیک های خارجی خودشون رو بخونن. ایلیا که فقط چند تا جلد بیشتر نداره و یک سال هم از تولیدش نمی گذره هنوز با بعضی کمیک ها قابل قیاس نیست. با اینکه از بعضی از کمیک های کیفیت بهتری داره.
به امید انیمشین این کتاب -
من که میرم مانگاهامو میخونم تو دعوای غربزده ها و وطن پرست ها هم کاری ندارم.
ولی چند قسمتی که از ایلیا خوندم نمیگم عاشقش شدم ولی میگم پتانسیل بودن در بین بهترین هارو داره اگه مثل بعضی از مانگا ها وسطش نرینن.
-
-
😂
-
ایران منتقد زیاد داره برید بسازی بابا هرچی میخواد باشه
-
من که میرم مانگاهامو میخونم تو دعوای غربزده ها و وطن پرست ها هم کاری ندارم.
ولی چند قسمتی که از ایلیا خوندم نمیگم عاشقش شدم ولی میگم پتانسیل بودن در بین بهترین هارو داره اگه مثل بعضی از مانگا ها وسطش نرینن. -
من ایلیا رو خوندم و تا حد زیادی موافق این نقدی هستم که گذاشته شده. منتها باید توجه کرد که تا نقدی به اثر ایرانی میشه تا نقاط قوت بیشتری پیدا کنه، یه عده از دوستان همش اصرار دارن بگن شاهکاره و نذارن بیشتر از این پیشرفت کنه. دوستان عزیز، اگر کسی نقدی میکنه درواقع کارتون رو اونقدر مطرح دیده که اشکالاتش رو از زاویهای بررسی کنه تا بهتون یک دری برای پیشرفت نشون بده. اگر میخوایید ایران و ایرانی پیشرفت کنه اجازه بدید نقد بشه تا شخص تولید کننده بتونه برطرفش کنه یا اضافه کنه تا بیشتر از این دیده بشه. بعضی از دوستان هم همش به گذشته تکیه میکنن و اجازه نمیدن خلاقیتهای جدید بیرون بزنه و نوآوری و آفرینش جدید شکل بگیره. اجازه بدید نقد بشه تا تشویق کاذب دلشونو پر نکنه و جایی که باید یهویی زیر پاشون خالی شه 🙏.
حالا نقدی که خودم بنظرم اومد بگم. قاب بندیها کمی مشکل داره. زاویههای داخل قابها اونقدر مملوس نیستن و حرکت برای شخصیتها دیده نمیشه. انگار هر چیزی که داخل قاب هست صرفا یک نقاشیه، درصورتی که کمیک، مانگا، داستان مصور یک داستان روایی حرکتی در قالب نقاشی و تصویرگری هستش. رنگها هم بنظرم باعث میشه شخصیتها و پسزمینهها قابل تفکیک نباشن و اجازه دیده شدن سوژه یا فاعل مورد نظر که شخصیتها باشن رو نمیده.
با تشکر از زحمات تصویرگر و نویسنده این اثر. باشه که هنرمندان جایی برای انتشار اثرات خوبشون پیدا کنن.