به عصر ماهواره های ازدحامی خوش آمدید
آیسای (ICEYE) شرکت نوپای فنلاندی ریزماهوارههایی طراحی کرده که میتوانند در هوای بد و در تاریکی نیز عکسبرداری کنند. برنامهی آنها برای فرستادن جمع کثیری از این ماهوارهها به فضا بلندپروازانه به نظر میرسد، ولی این وسط حریم شخصی ما چه میشود؟
رباتهای ازدحامی
در اواخر سال ۲۰۱۷، گوگل اعتراف کرد که کاری ندارد کاربران سیستم موقعیتیابی دستگاهشان را روی چه تنظیماتی ست کردهاند؛ در هر صورت دادههای مربوط به موقعیت کاربرها را ردیابی میکند. حدوداً یک ماه بعد، مقامات چینی، پس از ردیابی و دستگیر کردن یکی از گزارشگران بیبیسی در عرض هفت دقیقه، چشمهای از قدرت سیستمهای نظارتی گستردهیشان را نشان دادند. به نظر میرسد «برادر بزرگ» دارد به واقعیتی انکارناپذیر در زندگی روزمرهیمان تبدیل میشود. ظاهراً قرار است این نظارت دائم به لطف آیسای، شرکت نوپای فنلاندی بیشتر هم بشود، چون آنها میخواهند جمع کثیری از ریزماهوارههای رادار را که روی هم زیر ۱۰۰ کیلو وزن دارند به فضا بفرستند.
ریزماهوارههای ازدحامی در تمام ساعات روز و همهجور شرایط آبوهوایی قادر به عکسگیریاند، چون در اصل ماهوارههای رادار دهانه ترکیبیاند(Synthetic-aperture radar AKA SAR) و مستقل از گرما و نور کار میکنند. این قابلیت آنها را به ابزاری ایدهآل برای سازمانهای دولتی، نظامی و گروههای مخصوص رسیدگی به شرایط بحرانی(که شاید لازم باشد نسبت به ماهیت فعالیتهای انجامشده در ناحیهای خاص روی زمین و وضعیت آن آگاهی داشته باشند) تبدیل کرده است.
این ماهوارهها بهقدری کوچکاند که در جعبهای با طول ۸۰ سانتیمتر، عرض ۶۰ سانتیمتر و ارتفاع ۵۰ سانتیمتر –تقریباً جعبهای هماندازه با اجاق مایکروویو– جا میشوند و آنتنشان فقط ۳.۵ متر طول دارد.
رافال مُدرزِوفسک(Rafal Modrzeswsk) مدیر عامل اجرایی و یکی از موسسین آیسای در گفتگو با بیبیسی گفت: «وقتی کار روی این پروژه را شروع کردیم، میرفتیم پیش صاحبنظران و بهشان میگفتیم: «هی، نظرتان راجعبه ساختن یک ماهوارهی SAR کوچک که فقط چند میلیون هزینه برمیدارد چیست؟» و آنها نیز جواب میدادند: «اینکه غیرممکن است.» و بعد ما میگفتیم: «آخر چرا؟» و آنها جوابی نداشتند.»
برادر بزرگ
آیسای در ساخت ماهوارهها از قطعات «تجاری از قبل آماده فروش» (Commercial Off The Shelf AKA COTS) استفاده میکند و به همین خاطر موفق به طراحی ماهوارههایی شده که قوهی عملکرد بالایی دارند و در عین حال اندازهیشان کوچک است. مرزوفسک در گفتگو با بیبیسی گفت: «وقتی به استفاده از COTS روی بیاورید، انگار یک دهه جلو افتادهاید. به آخرین قابلیتها دسترسی پیدا میکنید.»
او اضافه کرد: «COTS هم از لحاظ هزینه بهصرفه است هم از لحاظ اندازه، چون اجزای آن به قدری کوچک ساخته میشوند که در گوشیهایتان نیز جا شوند. ما داریم از چنین اجزایی استفاده میکنیم.»
با اینکه این شرکت نوپای بلندپرواز در ساختن این ماهوارهی نوآورانه به پیشرفتهای قابلتوجهی دست پیدا کرده است، باید در این میان مسالهی حریم خصوصی افراد را نیز در نظر گرفت. آیا شرکتهایی که مالک این ماهوارهها هستند و ازشان استفاده میکنند، حق دارند تعیین کنند عکس گرفتن از چه چیزهایی آزاد و قدغن است؟ آیا ما میتوانیم درخواست کنیم کسی از شهر یا محلهی ما عکس نگیرد؟ «برادر بزرگ» در گوشیهایمان و خانههایمان رخنه کرده و در صورت پیشرفت فناوری ماهوارهای آسمان بالای سرمان را نیز تصرف خواهد کرد.