بعد از گاد آو وار کجا سراغ اسطوره‌های نورس را بگیریم؟

اگر شما هم مثل من با کنسول‌های سونی بزرگ شده‌اید، حتماً نام خدای جنگ به گوشتان خورده. مهم‌تر از خشونت بی حد و مرزش و خانم‌های برهنه‌ای که به دلایلی XPتان را زیاد می‌کردند؛ خدای جنگ مرا شیفته‌ی اساطیر یونان کرد. وقتی با ماجراهای فراموش نشدنیِ ایزدان حسود، خونخوار، خودشیفته و گاهاً خردمندی آشنا شدم که کودکانشان را برای حفظ قدرت می‌کشتند و برای ارضای شهوت به نزدیکانشان تجاوز می‌کردند، فهمیدم تا چه حد دیزنی با کارتون هرکول فریبمان داده بود.

اسطوره‌های باستانی می‌توانند دریچه‌هایی افسانه‌ای برای کشف جهانی جدید باشند. جهانی که مردمی متفاوت با فرهنگی غریب را به شما معرفی می‌کند که بعضاً حتی متمدن‌تر و روشن‌تر از جوامع مدرن هستند – حالا از اینکه مسیحیان خیلی تلاش کردند تا قصه‌های قدیمی را دستکاری کنند، بگذریم.*

قسمت جدید خدای جنگ نیز من را ترغیب کرد تا درمورد اساطیر نورس (اسکاندیناوی و چند منطقه‌ی جغرافیایی دیگر)، پایم را از فیلم‌ها و کمیک‌های ثور فراتر بگذارم. هرچند داستان‌های مارول خواندنی و جذاب هستند اما هیچ کدام نماینده‌ی خوبی برای افسانه‌های نورس محسوب نمی‌شوند.

لیست زیر شامل کتاب‌ها و فیلم‌هایی می‌شود که به حال و هوای خدای جنگ جدید نزدیک هستند و می‌توانند شما را بعد از اتمام بازی سرگرم کنند:

*یکی از نمونه‌های این دستکاری‌ها ماجرای آکیلیس (آخیلوس – آشیل) و معشوق‌ش پاتروکولس است که پس از دخل و تصرف مسیحیت، رابطه‌شان از عشق رمانتیک به برومنس(خراب رفاقت) دوستانه یا خانوادگی تغییر کرد.

Eaters of the Dead

فرمت: رمان

نویسنده: مایکل کرایتون

سال انتشار: 1976

مرده‌خواران بنظرم یکی از مهم‌ترین آثار کرایتون (نویسنده‌ی پارک ژوراسیک و وست‌وُرلد) است اما حیف که کم‌تر از همه مورد توجه قرار گرفت. مرده‌خواران داستانی کوتاه اما پُرمغز را روایت می‌کند. کرایتون روایتی از داستانی مستند و تاریخی خلق کرده که خواندنش را به همه‌ی دوست داران رمان‌های حماسی و پهلوانی توصیه می‌کنم.

احمد بن فضلان سر همخوابگی با یکی از زنان نامدار بغداد، از طرف خلیفه‌ به شمال (سرزمین وایکینگ‌ها) تبعید می‌شود و در طول این تبعید، عقاید و هویتش به شکل حیرت‌انگیزی تغییر می‌کنند. جذاب‌ترین بخش رمان، تقابل فرهنگی احمد -بعنوان کسی که از قلب امپراطوری متمدن اسلام آمده- و وایکینگ‌هایی است که وحشی و بدوی به نظر می‌رسند.

توجه کنید که تا چه حد این تقابل به خدای جنگ جدید نیز نزدیک است. کریتوس (خدایی که از جهانی متمدن‌تر آمده) به ناچار باید خودش را با محیط غریب و وحشی نورس وفق دهد.

پ.ن: فیلم سیزدهمین سلحشور که در سال 1999 اکران شد نیز براساس همین کتاب ساخته شده.

Valhalla Rising

فرمت: فیلم سینمایی

کارگردان: نیکولاس ویندینگ رفن

سال اکران: 2009

فیلم عجیب و غریبِ Valhalla Rising داستان وایکینگِ پوست‌کلفتی (مدز میکلسونِ تک‌چشم) را تعریف می‌کند که به ناچار با صلیبیونِ فاتح در رسیدن به سرزمین مقدس (اورشلیم) همراه می‌شود. توصیفِ این فیلم واقعاً کار دشواری است و مطمئنم هرکسی برداشت متفاوتی می‌تواند از آن داشته باشد.

اما برجسته‌ترین ویژگی فیلم برای من، روبرو شدنِ آدم‌های مختلف با اعتقادات متفاوت است. برخلاف کتاب مرگ‌خوارها که احمد و وایکینگ‌ها سعی می‌کنند تا در نهایت تمایزها را کنار بگذارند و کنار یکدیگر بجنگند؛ در Valhalla Rising این باور و وهم‌های عجیب و متناقض فقط مرگ و تباهی به ارمغان می‌آورند.

Norse Mythology

فرمت: مجموعه داستان کوتاه

نویسنده: نیل گیمن

سال انتشار: 2017

خیلی رُک و پوست گنده می‌گویم که این کتاب گل سرسبد لیست است. گیمن با جمع‌آوری و بازگوییِ داستان‌های اساطیر نورس، یکی از ماندگارترین آثار خود را خلق کرده. اگر شما هم مثل من در این راه تازه‌وارد هستید، بشدت توصیه می‌کنم که از North Mythology گیمن شروع کنید؛ چراکه هم بسیار جامع است و هم خیلی پرجزئیات و کسالت‌اور نیست.

داستان از شکل‌گیری جهان و نیفلهایم آغاز می‌شود و با راگناروک (آخرالزمان) به پایان می‌رسد. قلم شگفت‌انگیز گیمن که در عین سادگی، هوشمندانه و جذاب است؛ به سختی می‌گذارد از پای کتاب بلند شوید.

پ.ن: بعضی از بخش‌های کتاب به حدی نامعقول و خنده‌دار می‌شود که توگویی نویسندگان مونتی پایتون آن را نوشته‌اند.

The Gospel of Loki

فرمت: رمان

نویسنده: جوآنا ام. هَریس

سال انتشار: 2014

در اکثر آیین‌ها و اساطیر جهان شخصیتی وجود دارد که در مقایل و خیر و روشنایی قرار می‌گیرد و معمولاً به شکلی عمیق با شرارت و پلیدی پیوند خورده. (لوسیفر/شیطان از ادیان ابراهیمی، انگره مینو از آیین زرتشت و هیدیس/پلوتو از اساطیر یونان و روم) در اساطیر نورس هم این شخصیت لوکی (خدای نیرنگ و پدر دروغ) است.

هریس با رویکردی جدید (شبیه به بهشت گمشده‌ی جان میلتون) قصد دارد تا نمایی متفاوت و ملموس‌تر از لوکی را نشان دهد. شاید لوکی آدم خوبه‌ی داستان نباشد اما آدم بده‌ی آن هم نیست. The Gospel of Loki ایزدی خاکستری و تا حدی دوست‌داشتنی را نشان می‌دهد که ناخواسته در بدترین موقعیت‌های ممکن قرار می‌گیرد.

لازم است اضافه کنم که لوکیِ The Gospel of Loki با برادر ناتنی ثور در کمیک‌ها و فیلم‌های مارول بسیار متفاوت است؛ هرچند مارول نیز چند سالی می‌شود که لوکی را از بزرگترین ویلن ثور به یک آنتی-هیرو تبدیل کرده.

[به علت پاره‌ای مواضع حساس، تریلر فیلم موجود نمی‌باشد. این گرگی شبان شما نیز بگذرد.]

Dark Kingdom: The Dragon King

فرمت: فیلم تلویزیونی

کارگردان: اولی ایدِل

سال انتشار: 2004

فیلم مهجور و ناشناخته‌ی Dark Kingdom احتمالاً اولین اثر مرتبط به اسطوره‌های نورس بود که دیدم. متاسفانه ترجمه‌ی نادرست صدا و سیما -که تو مایه‌های قلمرو اژدها بود- باعث شد سالیان سال پیدایش نکنم. اما خوشبختانه سایت whatismymovie کمکم کرد و بلاخره فهمیدم اسم فیلم چی بود.

حماسه‌ی سیگفریدِ اژدها‌کُش یکی از زیباترین داستان‌های اساطیر نورس محسوب می‌شود و اگر بتوانید جلوه‌های بصری ضعیفِ Dark Kingdom را نادیده بگیرید، حتماً از تماشای آن لذت می‌برید.

پ.ن: برونهیلد (ملکه‌ی ایسلند) یکی از خفن‌ترین و بَداَس‌ترین زن‌هایی است که به عمرم دیدم!

The Norse Myths: A Guide to Viking and Scandinavian Gods and Heroes

فرمت: کتاب

نویسنده: دکتر کارولین لرینگتون

سال انتشار: 2017

کتابی که خودم هنوز کامل نخوانده‌ام.

اگر بعد از Norse Mythology نیل گیمن دنبال کاری سنگین‌تر هستید که هم نثر آکادمیک‌تری داشته باشد و هم به مراتب جامع‌تر و مستندتر باشد، The Norse Myths لرینگتون انتخاب بسیار مناسبی است.

کتابِ لرینگتون در کنارِ طراحی‌های خیره‌کننده و خوشگل‌ش، می‌تواند بعنوان یکی از بهترین منابع ممکن برای درک و فهم اساطیر نورس عمل کند. و یکی از نکاتی که آن را از باقی عناوینِ بالا متمایز می‌کند، نمایشِ تاثیر فرهنگی و رواییِ متقابلِ انسان‌ها و ایزدان روی هم است.

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره