دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند خود را از کارآگاهان ژنتیکی مخفی نگه دارد
آزمایش دی‌ان‌ای انجام‌شده برای پیدا کردن یکی از متهمین پرونده‌ی «قاتل ایالت طلایی»، به دستگیری متهمی دیگر منجر شد. دستگیری‌های بیشتری در راه است. دستگیری مجرمی دیگر به همه نشان داد چرا هیچ‌کس نمی‌تواند خود را از نظر کارآگاه‌های ژنتیکی پنهان نگه دارد.
سه هفته پیش، پلیس کالیفرنیا اعلام کرد قاتل ایالت طلایی[1] را به کمک آزمایش‌های دی‌ان‌ای دستگیر کرده. مصاحبه‌ی مطبوعاتی انجام‌شده پس از اعلام خبر در هاله‌ای از ابهام قرار داشت، اما طولی نکشید که جزئیات روش نوین استفاده‌شده برای دستگیری متهم به بیرون درز پیدا کرد: مأمورین پرونده، پس از این‌که دی‌ان‌ای پیدا شده سر صحنه‌ی جرم را با دی‌ان‌ای یکی از فامیل‌های دور متهم در سایت تبارشناسی GEDmatch تطبیق دادند، جوزف جیمز دی‌آنجلو[2] را دستگیر کردند.
چندی پیش پلیس ایالت واشنگتن از دستگیری ویلیام ارل تالبوت دوم[3] خبر داد. جرمش دو فقره قتل در سال ۱۹۸۷ بود. این بار اداره‌ی پلیس با افتخار اعلام کرد از راه تطبیق دادن دی‌ان‌ای تالبوت با فامیل دورش موفق به پیدا کردنش شده‌اند. چطور؟ با استفاده از همان تبارشناسی ژنتیکی که پیش از این در پروژه‌های سلامتی و بهداشتی مثل Ancestry.com هم استفاده شده بود.
نحوه‌ی یافتن مجرم: به نقل از بازفید، بازپرس‌های پرونده پس از بارگزاری دی‌ان‌ای‌های قدیمی یافت‌شده سر صحنه‌ی جرم روی سرورهای GEDMatch، موفق شدند اعضای خانواده‌ی تالبوت را پیدا کنند. GEDMatch پایگاه دادهی جمع‌سپاری‌ای است که تبارشناسان برای مقایسه و تطبیق دی‌ان‌ای و ساختن شجره‌نامه از آن استفاده می‌کنند.
در ماه گذشته (آوریل ۲۰۱۸) از پایگاه دادهی مذکور برای پیدا کردن قاتل ایالت طلایی استفاده شده بود.
جایی برای مخفی شدن نیست: پایگاه داده‌های دی‌ان‌ای اکنون آنقدر گسترده شده‌اند که تقریباً همه حداقل یک خویشاوند دارند که دی‌ان‌ایشان در آن‌ها ثبت شده است.
تازه هنوز اول ماجراست: منتظر حل شدن پرونده‌های بزرگ دیگری باشید. آزمایشگاه فناوری نانوی پارابون، شرکتی واقع در ویرجینیا، که در پیدا کردن قاتلین واشنگتن به پلیس کمک کرد، اعلام کرده که از ۱۰۰ صحنه‌ی جرم دی‌ان‌ای جمع‌آوری کرده است و انتظار دارد نصف پرونده‌های قانونی از راه تطبیق دی‌ان‌ای حل شوند. پس از این‌که اخبار مربوط به قاتل ایالت طلایی در ماه می منتشر شد، این شرکت به تبلیغ «خدمات تبارشناسی ژنتیکی برای اداره‌های پلیس» پرداخت.
شرکت کوچکی که اخیراً بر سر این قضیه حاضر به همکاری با پلیس شده، پارابون نانولب است. این شرکت اخیراً به بازفید (BuzzFeed) اعلام کرده که دی‌ان‌ای جمع‌آوری‌شده از نزدیک به ۱۰۰ صحنه‌ی جرم را روی سرورهای GEDmatch.com بارگزاری کرده است. تقریباً بیست‌تا از این دی‌ان‌ای‌ها با دی‌ان‌ای عموزاده‌ی درجه 3 یا فامیل نزدیک‌تر متهمین تطبیق یافته‌اند.
تبارشناسان ژنتیکی سال‌هاست که با استفاده از تکنیک‌های مشابه خانواده‌های واقعی کسانی را که به فرزندی پذیرفته شده‌اند، برایشان پیدا می‌کنند. داده‌های خام استخراج‌شده از 23andMe، AncestryDNA و باقی سیستم‌های خدمت‌رسانی مخصوص آزمایش دی‌ان‌ای را می‌توان روی وبسایت جمع‌سپاری[4] GEDmatch بارگزاری کرد. این وبسایت فرصتی برای تبارشناسان فراهم می‌کند تا دی‌ان‌ای‌های مختلف را با هم مقایسه کنند. این تست‌ها پیچیده‌تر از تست‌هایی هستند که پلیس‌ها به طور معمول انجام می‌دهند. همچنین این تست‌ها در مقایسه با آنچه در پایگاه دادهی CODIS: Combined DNA Index System اف‌بی‌آی ذخیره شده، نتایج بهتری بدست می‌دهند. در نتیجه نمونه‌های دی‌ان‌ای را می‌شود با شجره‌نامه‌ها و سوابق عمومی تطبیق داد تا خانواده‌ی واقعی شخصی را که به فرزندی پذیرفته شده – یا جرمی مرتکب شده – پیدا کرد.
در پرونده‌ی دو فقره قتل صورت‌گرفته در واشنگتن، دی‌ان‌ای متهم با دو تن از اعضای فامیل او تطبیق پیدا کرد. گفته شده که اعضای مذکور تقریباً فامیل نزدیک او به حساب می‌آمدند: پسرعموی درجه‌دو و پسرعموی ناتنی درجه‌یک، با فاصله‌ی یک نسل. نفر اول، فامیل مادری او بود و نفر دوم فامیل پدری او، برای همین شناسایی متهم کار دشواری نبود.
شاید از خودتان بپرسید که اصلاً چنین کاری قانونی است؟ چون افرادی که دی‌ان‌ای خود را با سایت‌های جمع‌سپاری به اشتراک می‌گذارند، لزوماً در جریان نیستند که پلیس قرار است از این اطلاعات استفاده کند. حالا دیگر اما کار از کار گذشته است. یک جنبه‌ی عجیب دیگر شاید این داستان این باشد که وبسایتی کوچک و غیرانتفاعی مثل GEDmatch.com، برای تمامی سازمان‌های قانونی آمریکا به رسمی‌ترین منبع تبارشناسی و تست دی‌ان‌ای تبدیل شده است.
[1] Golden State Killer
[2] Joseph James DeAngelo
[3] William Earl Talbott II
[4] Crowdsourcing
پیشنهاد کتاب
-
دختری که صورتش را جا گذاشت
-
یفرن دوم
-
مجله سفید ۱: هیولاشهر
-
گریخته: هفت‌روایت در باب مرگ
آخرین دیدگاه‌ها
نظر خود را بنویسید:
پیشنهاد کتاب
-
دختری که صورتش را جا گذاشت
-
یفرن دوم
-
مجله سفید ۱: هیولاشهر
-
گریخته: هفت‌روایت در باب مرگ
