دراکولا، خون‌آشام‌ها و تاریخی از چیستی این موجودات

روز ۲۶ می یا همان ۵ خرداد روز جهانی دراکولا است. بسیاری بر این عقیده هستند که تا بحال ترسناک‌ترین و جذاب‌ترین هیولایی که انسان خلق کرده، خون‌آشام یا همان دراکولا است. این هیولا که به صورت مدرن اولین‌بار در رمان دراکولای برام استوکر در اواخر قرن ۱۹ ظاهر شد، آن چنان جذاب بود که هنوز بعد از یک قرن و نیم بخشی از دنیای ادبیات و سینما را به خود مشغول کرده است

دراکولا در تاریخ

خیلی قبل‌تر از آنکه برام استوکر رمان خودش را منتشر کند در ادبیات مردم اروپا و آسیا خون‌آشام‌ها وجود داشتند. خون‌آشام‌ها هیولاهایی بودند که شب‌ها از قبر برمی‌خواستند و از خون مردم تغذیه می‌کردند. حتی در گزارشات رسمی نیز بعضاً به آنها اشاره می‌شد. در قرن هفدهم حجم گزارشاتی که مردم اروپای مرکزی در مورد این موجودات می‌دادند، آنقدر شدید شد که دولت مجارستان هیئتی را مامور رسیدگی به آن کرد. حتی برخی از مردگان در آن دوره با تیری چوبی در قلبشان به خاک سپرده می‌شدند تا مبادا دوباره به صورت یک خون‌آشام از قبر برخیزند.

بسیاری از نویسندگان و شعرای قرن ۱۹ اروپا مانند گوته، بودلر و لرد بایرون به این موجودات پرداختند. اما در نهایت این برام استوکر بود که با وام گرفتن از تاریخ رومانی و کنت ولاد سوم هیولایی خلق کرد که با وجود ترسناک بودن، جذاب هم بود و همین باعث محبوبیت فراوان این شخصیت شد و  یک زیر شاخه قدرتمند در ژانر وحشت با عنوان خون‌آشام‌ها یا دراکولا بوجود آورد.

دراکولای برام استوکر نجیب‌زاده‌ای مرموز و تنها بود. که در واقع از یک کنت خشن و خون‌ریز به نام ولاد سوم که در قرن پانزدهم میلادی در رومانی می‌زیسته، اقتباس شده بود. ولاد نجیب‌زاده‌ای بود که از یک طرف با ترک‌ها و از طرفی دیگر با امپراتوری اطریش-مجارستان برای حفظ قلمرو خود در جنگ و جدال بود. او با بیرحمی تمام، اسیران جنگی، رعایای خودش و حتی سفیران دیگر پادشاهان را می‌کشت و یا آنها را به میخ می‌کشید. مردم به او لقب پسر اژدها را داده بودند که در زبان رومانیایی دراکولا گفته می‌شود و از همینجا این لغت به رمان برام استوکر راه پیدا کرد و جهانی شد.

ولاد سوم در نهایت توسط لشکر عثمانی کشته و سرش از بدنش جدا می‌گردد و به استانبول فرستاده می‌شود. اما برای قرنها خانواده او با عنوان دراکولا به زندگی خود ادامه دادند. تا آنکه آخرین نواده ولاد سوم «کنت ماروین دراکولا» در سال ۲۰۰۵ در اسپانیا درگذشت و چون وارثی نداشت، املاک وسیع او و کاخش توسط دولت رومانی تصاحب شد.

خون‌آشام‌های آسیایی

همانطور که گفته شد، افسانه‌های خون‌آشام‌ها مختص اروپا نیست. یکی از قدیمی‌ترین داستان‌ها در مورد خون‌آشام‌ها به اقوام غیر آریایی ایران بر می‌گردد. تصاویری از این موجودات که در حال نوشیدن خون انسان هستند بر ظروف آن دوره نقش بسته است. همچنین در بابل و سومر باستان نیز موجوداتی به نام «لیلیتو» وجود داشتند که خون کودکان را می‌نوشیدند. افسانه‌ی لیلو یا دختران لیلیث در عهد عتیق نیز بسیار مشابه باورهای بابلی‌ها است. بر اساس سفر هسیدیم، «استری‌ها» موجوداتی هستند که در گرگ‌ و ‌میش پیش از روز هفتم آفرینش به وجود آمده‌اند. این موجودات به شکل زنانی هستند که خون می‌مکند و قادرند شکل خود را عوض کنند.

بیشتر بخوانید: خون‌آشام: ترسناک دوست‌داشتنی

در هند باستان «وتاله»ها ارواح خون‌آشامی هستند که در جسم مردگان نفوذ می‌کنند. در آسیای جنوبی «بوتا» نوعی روح بود که در اجساد حلول می‌کرد و به زنده‌ها حمله می‌کرد. در افسانه‌های چینی «جیانگ‌شی» موجودی سبز و خون آشام است و در ژاپن نیز «کاپا» جانوری نزدیک به یک خون‌آشام است.

عادات دراکولا

اما برخلاف ولاد سوم، کنت دراکولای برام استوکر به ظاهر آدمی خونسرد، آرام و با دانش و فراست فراوان بود. او همچنین آدمی غمگینی بود که به گفته خودش:

به علت از دست دادن عزیزان بی‌شماری از سال‌ها قبل، با شادی و شادمانی وداع گفته و در حال حاضر در دنیای تاریکی از غم و اندوه زندگی می‌کنم که خوشی و خوشحالی در آن جایی ندارد.

اما کنت داستان از کتاب خواندن خوشش می‌آید و کتابخانه‌ای غنی و بزرگ در کاخش دارد.

قدرت‌های افسانه‌ای دراکولا

دراکولاها قدرت‌های افسانه‌ای دارند. آنها می‌توانند از گور خود حتی از زیر چند متر خاک برخیزند. آنها دندان‌های نیش بلندی دارند که در گردن قربانیان خود فرو می‌کنند تا از خون آن‌ها بیاشامند. دراکولاها قدرت کنترل حیوانات بخصوص حیوانات شب‌زی مانند گرگ‌ها، خفاش‌ها، جغدها و موش‌ها را دارند. آنها قدرت هیپنوتیزم دارند و می‌توانند کاری بکنند که قربانیان با پای خودشان به دام آن‌ها بیایند. همچنین می‌توانند خاطرات وحشتناک برخوردشان را از ذهن قربانیان پاک بکنند. در برخی موارد خون‌ آشام‌ می‌تواند آدم‌های زنده را به نوع خودشان تبدیل بکنند. اما از همه این‌ها مهمتر نامیرا بودن دراکولاها است.

نقاط ضعف دراکولا

برای دور کردن خون‌آشام‌ها از خودتان می‌توانید دست به دامان طلسم‌ها بشوید و یا اینکه از صلیب و آب مقدس استفاده کنید. اما مردم فقیر تنها از سیر برای دور کردن خون‌آشام‌ها از خانه‌هایشان استفاده می‌کردند. برای کشتن یک خون آشام باید سرش را از تنش جدا کنید و تیری چوبی در قلبش فرو کنید. دراکولا معمولا از روشنایی خورشید نیز به شدت می‌ترسد و در برخی روایات باعث مرگ او می‌شود.

خون‌آشام‌های جدید ادبیات

در سال‌های اخیر، ادبیات خون‌آشامی با استقبال خوبی برخوردار بوده است. سری داستان‌های سرزمین اشباح اثر دارن شان و همچنین مجموعه گرگ و میش اثر استفانی مایر و خاطرات خون‌آشام اثر ال.جی. اسمیت مشهورترین‌ داستان‌های چاپ شده در این موارد هستند. همچنین کتاب خوب مورخ اثر الیزابت کاستووا را نیز نباید فراموش کرد. که به کتاب راز دراکولا مشهور شده است.

بیشتر بخوانید: مجادله با خون‌آشام: نقدی بر رمان ایرانی «مردمک‌های قرمز»

از روی اکثر کتاب‌های فوق فیلم و سریال‌هایی ساخته شده است، علاوه بر آنها ژانر خون‌آشام‌ها یکی از ژانرهای پر کار سینما بوده است که امروزه حتی پا را از سینمای وحشت فراتر گذاشته و به ژانر کودک و کمدی نیز وارد شده‌است(مانند کارتون هتل ترنسلوانیا). مجموعه فیلم‌های تیغه (بلید)، ون هلسینگ، پسران گمشده، مصاحبه با خون‌آشام و سریال‌های خاطرات خون آشام و خون حقیقی از مشهورترین‌های این ژانر هستند.

خون‌آشام‌های طبیعی

اما خون‌آشام‌ها فقط مختص ادبیات و دنیای فانتزی نیستند. در طبیعت خون‌آشام‌های حقیقی وجود دارند که اکثراً زندگی انگلی دارند. فراموش نکنیم که خون مایعی است مغزی و پر از پروتئین و همین موضوع باعث شده در روند تکامل موجودی که به اصطلاح علمی، خون‌خوراک گفته می‌شوند، بوجود بیایند. و شاید همین موجودات بوده‌اند که سر منشع بسیاری از افسانه‌های خون‌آشامی شده‌اند.

زالو نوعی کرم حلقوی آب‌زی آرواره‌دار است که گروهی از آنها خون خوراک هستند و بیشتر افرادی که وارد آبهای آلوده می‌شوند توسط زالو گزیده می‌شوند. زالو درمانی از ایام قدیم مرسوم بوده و در هند و یونان به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفته است و حتی امروزه نیز در طب سنتی کاربرد دارد. بزاق زالو نیز به خاطر خاصیت ضد انعقادی خود برای درمان و پیشگیری سکته‌های مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خفاش خون آشام نوعی خفاش است که در آمریکای مرکزی زندگی می‌کند. این نوع خفاش از خون حیوانات بزرگ می‌آشامد و برای اینکار به دندانهای نیش بلند متکی است. بزاق دهان این خفاش علاوه بر خاصیت بی‌حسی، مانع انعقاد خون می‌گردد و دارای حسگرهای گرمایی خاصی است که از آن جهت پیدا کردن سیاه‌رگ‌های قربانی استفاده می‌کند. این حیوان کوچک که بدنش اندازه شصت یک فرد بزرگسال است، چنان وحشتی در میان مردم ایجاد می‌کرد که میلیون‌ها خفاش بی‌آزار و مفید نیز قربانی می‌شدند. امروزه از بزاق دهان این حیوان داروهایی برای پیشگیری از سکته و درمان آن تهیه می‌کنند.

کنه نوعی عنکبوت انگل است که از خون حیوانات خون‌گرم استفاده می‌کند. کنه‌ها پس از بالا رفتن از بدن حیوان مورد نظر خود را به بدن او متصل می‌کنند و زمانی جدا می‌شوند که با آشامیدن خون تا ده برابر حالت عادی رشد کرده باشند.

پشه نیز مشهورترین و آدم‌کش‌ترین خون آشام طبیعی است. پشه‌ها به دلیل انتقال انواع بیماری بخصوص مالاریا در طول تاریخ باعث مرگ بسیاری از افراد شده‌ و هنوز نیز می‌شوند و لقب کشنده‌ترین جاندار را به خود اختصاص داده‌اند

چطور شب دراکولا را بگذرانیم

یکی از بهترین پیشنهادات برای گذراندن شب دراکولا، دیدن فیلم‌های دراکولایی است. فیلم دراکولای برام استوکر ساخته ۱۹۹۲ اثر کارگردان مشهور فرانسیس فورد کاپولا یک پیشنهاد خوب برای امشب است. اگر به فیلم‌های کلاسیک‌تر علاقه دارید می‌توانم فیلم دراکولا با بازی درخشان کریستوفر لی را پیشنهاد می‌دهم.

اگر هم مثل کنت دراکولا یک کتاب خوان قهار هستید، رمان تک جلدی مورخ اثر الیزابت کاستووا را به شما پیشنهاد میکنم.

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره