«زنده باد پادشاه»: مروری بر تاریخ گودزیلا

در شانزدهم جولای 1945 که ایالات متحده برای اولین بار بمب اتم را در نیومکزیکو تست کرد؛ ذهن مرعوبِ جی. رابرت اوپنهایمر (پدر بمب اتم) یکی از جملات زیبای ویشنا (خداوند مرگ و نابودی) از کتاب بهَگَوَد گیتا را به‌یاد آورد: «I am become death, the destroyer of worlds / من تبدیل به مرگ شده‌ام؛ نابودگر جهان‌ها.»

ده سال بعد، در 1954 هنوز آثار باقی مانده از بمباران هیروشیما و ناکازاکی به جا مانده بود. کمپانی فیلم‌سازی تُهو (Toho) چند فیلم براساس فجایعِ بمباران اتمی ساخته بود اما هیچ کدام نتوانسته بودند درد و رنج ناشی از این اتفاق ناگوار را توصیف کنند؛ تا اینکه حادثه‌ی اژدهای خوش‌شانس (Daigo Fukuryū Maru) منجر به مرگ و عذاب بیست و سه مرد بی‌گناه شد. تصویرِ وحشتناکِ انفجار بمب در سواحل مارشال اقیانوس آرام و مردان و زنان رنجوری که باید تا آخر عمر با تاثیر مخرب رادیواکتیو دست و پنجه نرم کنند؛ ایده‌ی تازه‌ای به تومویاکا تاناکا (تهیه کننده‌ی کمپانی تُهو) هدیه کرد: هیولایی رعب‌انگیز که از دل اقیانوس برمی‌خیزد و با خود مرگ و ویرانی به همراه می‌آورد.

گودزیلا (Godzilla) یا گوژیرا (Gojira) به‌عنوان نمادی از بمباران اتمی و تاثیرات وصف‌ناپذیر آن خلق شد. در فیلمGodzilla (1954) تُهو قصد دارد نیمه‌ی تاریک بشر را به تصویر بکشد که چطور طمع و خودخواهی‌اش ممکن است دنیا را به سمت آخرالزمان سوق ‌دهد.
شهرت گودزیلا خیلی سریع مرزهای ژاپن‌ را پشت سر گذاشت و در سال 1956 (دو سال بعد) توسط یک تهیه کننده‌ی امریکایی خریداری شد و پس از دوبله‌ی انگلیسی عنوان «King of the Monsters / فرمانروای هیولاها» را به دست آورد. کمپانی تُهو که نظاره‌گر موفقیت چشم‌گیر گودزیلا بود، سکوئل‌های بیشتری در کنار کایجوهای¹ جدید خلق کرد.

گرچه امروزه گودزیلا یکی از آشناترین نام‌ها در دنیای تخیل محسوب می‌شود که حتی لازم نیست فیلم‌های‌ش را دیده باشید تا او را بشناسید اما در بسیاری از فرهنگ‌ها، هنوز فیلم‌های گودزیلا ناشناخته هستند.
مثل خیلی‌ها‌ از طریق فیلم Godzilla (1998) یا زیلا / Zilla² که از صدا و سیما پخش شد با گودزیلا آشنا شدم. تا قبل از دیدن مجموعه فیلم‌های اصلی تُهو، تصورم از گودزیلا دایناسوری عظیم الجثه بود که هیچوقت نمی‌توانست به پای تی‌رکس‌های پارک ژوراسیک برسد؛ ولیکن فیلم‌های گودزیلا و کایجوهای تُهو بسیار جذاب‌تر از اکثر هیولاهای پاپ‌کورنی هالیوود با سی‌جی‌آیِ درب و داغان هستند و حالا که دوباره فرمانروای هیولاها با تمام جلال و جبروت‌ش قرار است سینماها را قبضه کند، بد نیست نیم نگاهی به تاریخچه‌ی این شخصیت به‌یادماندنی و آثار برجسته‌ی آن بی‌اندازیم.

فیلم‌های گودزیلا به چهار دوره‌ی شُوا (Showa)، هایسی (Heisei)، مدرن (Modern) و حال (Current) تقسیم می‌شوند که هرکدام به شکلی کاملاً ملموس و آشکارا با دیگری متفاوت است.

1 – هیولاهای بزرگ ژاپنی. کایجو همچنین تحت عنوان یک ژانر به خود فیلم‌هایی گفته می‌شود که شامل هیولاهای بزرگ هستند مانند Pacific Rim یا Rampage.

2 – فیلم Godzilla (1998) به حدی ناامید کننده بود و از گودزیلاهای تُهو فاصله داشت که عبارت God را از آن حذف کردند.

شُوا (Showa) – دهه‌ی شصت و هفتاد

برخلاف اولین فیلم گودزیلا که اثری تاریک، ترسناک و غم‌انگیز است، سکوئل‌ها مسیری متفاوت را انتخاب می‌کنند که بیشتر متناسب مخاطبین کم سن و سال است: گودزیلا از خدای مرگ و ویرانی به مأمور عدالت و خیرخواهی تبدیل می‌شود و ظاهر اهریمنی‌اش به تصویری بامزه و دوستانه تغییر می‌کند. گودزیلا حتی صاحب فرزندی کودن و کاوایی (!) می‌شود که آدم را به‌یاد برنامه‌های کودک تلویزیون ایران می‌اندازد.
دوره‌ی شُوا پستی بلندی‌های زیادی دارد اما کایجوهای رنگارنگ و ایده‌های علمی‌تخیلی جالب، دل هر مخاطب بی‌مووی را به‌دست می‌آورد. لازم به ذکر است که اکثر گودزیلاهای شُوا -و دیگر فیلم‌‌های کایجو^*– مانند خیلی از فیلم‌های هم‌سبک به‌شدت مضحک و خنده دار هستند و بهتر است با چندتا از دوستان پایه‌تان تماشای‌شان کنید.

*تُهو علاوه بر گودزیلا، شروع کرد به ساخت فیلم‌های مستقل از دیگر هیولاهای حاضر در فرانچایز، مانند رودَن (Rodan) و گارگَنچوئِس (Gargantaus).

فیلم‌های پیشنهادی از دوره‌ی شُوا:

گودزیلا – Godzilla

تاریخ انتشار: سوم نوامبر 1954

کارگردان: ایشیرو هوندا

گودزیلا اولین فیلمی بود که جلوه‌‌های ویژه‌ی سوت‌میشن (Suitmation) را به‌کار بُرد و آن را به اصطلاح مُد کرد. خلاقیت بصری گودزیلا در قرن بیست و یک هم قابل تحسین است و اگر جزو بینندگان سینمای کلاسیک و طرفدار جلوه‌های پرَکتیکال هستید؛ حتماً تماشای اولین فیلم گودزیلا را به شما توصیه می‌کنم.

پ.ن: نسخه‌ی دوبله و ویرایش شده‌ی گودزیلا که در سال 1956 اکران شد، شدیداً با نسخه‌ی اصلی ژاپنی متفاوت است؛ به حدی که آن را فیلمی جداگانه در نظر می‌گیرند. بهترین گزینه برای تماشای فیلم اوریجینال گودزیلا، نسخه‌ی ریمستر شده‌ است که حدود شش سال پیش روی بلوری و دی‌وی‌دی منتشر شد.

مانثرا علیه گودزیلا – Monthra vs. Godzilla

تاریخ انتشار: بیست و نهم آوریل 1964

کارگردان: ایشیرو هوندا

موفقیت گودزیلا، تُهو را به تولید فیلم‌های جدید با کایجوهای تازه ترغیب کرد و اولینِ این هیولاها مانثرا بود. مانثرا برخلاف گودزیلا قصد نابودی و تخریب ندارد و نمادِ طبیعتی زیباست که توسط بشر و طمع بی‌حد و مرزش آسیب می‌بیند.
ترکیبِ فضای تاریک و ترسناک Godzilla (1954) و تِم سیاسی Monthra (1961)، «مانثرا علیه گودزیلا» را به یکی از بهترین فیلم‌های کایجوی دوره‌ی شُوا تبدیل می‌کند.
«مانثرا علیه گودزیلا» آخرین فیلم گودزیلاست که با حفظ درون‌مایه‌ی فیلم اوریجینال، او را به‌عنوان ویلن (شخصیت منفی) داستان معرفی می‌کند.

پ.ن: در نسخه‌ی امریکایی، شخصیت‌ها مانثرا  را به دلایل نامشخص The Thing صدا می‌کنند!

تهاجم هیولای فضایی – Invasion of Astro-Monster

تاریخ انتشار: نوزدهم دسامبر 1965

کارگردان: شینیچی سکایزاوا

یک بی‌مووی علمی‌تخیلیِ دهه‌ی پنجاه-شصت را با تمام دیوانگی و افسارگسیختگی‌اش (مانند سیاره‌ی ممنوعه) در نظر بگیرید؛ حالا آن را با کایجوهای ژاپنی ترکیب کنید. «تهاجم هیولای فضایی» یکی از عجیب‌ترین و مفرح‌ترین فیلم‌های گودزیلاست و عملاً هیچ نقطه‌ای از پلات با عقل سالم جور درنمی‌آید.

«تهام هیولای فضایی» جزو آن دسته فیلم‌های کَمپ و مضحک است که حالتان را جا می‌آورد. (یک جورهایی «فلش گوردون» ژانر کایجو است.)

دیگر فیلم‌های این دوره:

گیدورا، هیولای سه‌سر /  Gidorah, the Three-Headed Monste – وحشت مکاگودزیلا / Terror of Mechagodzilla – کینگ کنگ علیه گودزیلا  / King Kong vs. Godzilla  – تمام هیولاها را نابود کن / Destroy all Monsters – گودزیلا هیولای آتشی / Godzilla the Fire Monster – گودزیلا علیه مکاگودزیلا / Godzilla vs. Mechagodzilla – گودزیلا علیه هِدورا / Godzilla vs. Hedorah – گودزیلا علیه گیگان / Godzilla vs. Gigan – گودزیلا علیه هیولای دریایی / Godzilla vs. the Sea Monster – پسر گودزیلا / Son of Godzilla – گودزیلا  علیه مگالون / Godzilla vs. Megalon – انتقام گودزیلا / Godzilla’s Revenge

در دهه‌ی هفتاد، گودزیلا در کنار شخصیت‌هایی مثل «اولترامن/Ultraman» به‌عنوان یکی از آیکن‌های کودکان شناخته می‌شد و تا جای ممکن از اصالت‌ش فاصله گرفته بود. متأسفانه کیفیت فیلم‌های گودزیلا هم در همین راستا کاهش پیدا کرد. اسکریپت‌های سمبل شده و بی‌انگیزه که معمولاً شامل سکانس‌هایی از فیلم‌های قبل می‌شدند (!) درجه‌ی کیفی فیلم‌های گودزیلا را حتی از بدترین اپیزودهای سسمی استریت هم پایین‌تر آورد.

این روند نزولی تا جایی ادامه پیدا کرد که مجموعه فیلم‌های گودزیلا با بازگشت فرمانروای هیولاها به اقیانوس (سکانس مشهور و پایانی «وحشت مکاگودزیلا») خاتمه یافت.

هایسی (Heisei) – دهه‌ی هشتاد و نود

غریب به ده سال بعد از خداحافظی گودزیلا از پرده‌ی نقره‌ای، تُهو تصمیم گرفت تا فیلم جدیدی از کایجوی محبوب‌ش تولید کند که این بار به اصالت و ماهیت ترسناک‌اش بازگردد. در ابتدا ایشیرو هوندا (کارگردان گودزیلای اوریجینال) قرار بود فیلم جدید گودزیلا را کارگردانی کند اما بخاطر همکاری‌اش با آکیرا کوروساوا، مسئولیت کارگردانی به کوژی هاشیموتو واگذار شد.

کوژی هاشیموتو با استفاده از انیماترانیک و بودجه‌ی سنگین‌تر قادر بود گودزیلایی بسازد که حقیقتاً لایق اسم‌ش باشد. فیلم «بازگشت گودزیلا / The Return of Godzilla» کُل مجموعه فیلم‌های شُوا -به‌جز فیلم اوریجینال- را کنار گذاشت و گودزیلا را وارد عصر جدیدی کرد که اصطلاحاً به آن هایسی^* می‌گویند.

سکوئل‌های بازگشت گودزیلا با یک پیوستگی نسبی، کانتنیوتی (Continuity) جدیدی درست کردند که در آن گودزیلا با دشمنان قدیمی خود -با شکل و شمایل تازه‌ای- روبرو می‌شود. با وجود شخصیت‌های آشنا، ‌دوره‌ی هایسی را می‌توان نقطه‌ی مقابل شُوا در نظر گرفت، از این جهت که با اتمسفری تاریک مخاطبین بزرگسال را هدف قرار داده و عموماً کایجوها را نمادی از مسائل جدی و واقعی (مانند بیوتکنولوژی و ژنوم) معرفی می‌کند.

*در ژاپن به مجموعه‌ی هایسی، ورسز (VS) یا بویزو (Buiesu) می‌گویند؛ چراکه در اسامی تمام فیلم‌های این دوره -بجز بازگشت گودزیلا- عبارت ورسز به معنای «علیه» وجود دارد.

فیلم‌های پیشنهادی از دوره‌ی هایسی:

بازگشت گودزیلا – The Return of Godzilla

تاریخ انتشار: پانزدهم دسامبر 1984

کارگردان: کوژی هاشیموتو

هاشیموتو گودزیلا را در خلال جنگ سرد بین شوروی و ایالات متحده قرار می‌دهد که در دهه‌ی هشتاد به اوج خود رسیده بود. «بازگشت گودزیلا» از موسیقی بی‌نظیر کوروکو و اتمسفر دردناک و آزاردهنده‌ی جنگ سرد بهره می‌گیرد‌ و ثابت می‌کند که فرمانروای هیولاها فقط وابسته به یک زمان خاص نیست و می‌تواند پای‌ش را از یک استعاره‌ی جنگ جهانی دوم فراتر بگذارد.

گودزیلا علیه بیولانته – Godzilla vs. Biollante

تاریخ انتشار: شانزدهم دسامبر 1989

کارگردان: کازوکی اوموری

قبل از اینکه تُهو دشمنان قدیمی گودزیلا -از دوره‌ی شُوا- را بازگرداند، اوموری ویلن جدیدی برای گودزیلا خلق کرد که از طریق تکنولوژی مهندسی زیستی و منطق آزمایش‌های ویکتور فرانکنشتاین (!) بوجود آمده بود. گرچه بیولانته جزو دشمنان به‌یادماندنی گودزیلا نیست اما «گودزیلا علیه بیولانته» با حفظ جو سیاسی و شخصیت پردازی «بازگشت گودزیلا» و همچنین اضافه کردنِ عناصر خلاقانه‌ی علمی‌تخیلی، قادر بود راه را برای کایجوها به سینما باز کند.

گودزیلا علیه دِسِتورویاه^* – Godzilla vs. Destoroyah

تاریخ انتشار: نهم دسامبر 1995

کارگردان: تاکائو اوکاوارا

«گودزیلا علیه دستورویاه» احتمالاً بیشتر از هر فیلم دیگری به احساسات و روابط گودزیلا می‌پردازد و سعی می‌کند بدون زیاده روی، نیمه‌ی انسانی و بی‌گناه‌اش را نشان دهد. به‌هرحال نباید فراموش کرد که بشر باعث و بانی تمام این فجایع بود، نه گودزیلا.
تُهو قبل از اکران «گودزیلا علیه دستورویاه» وعده داده بود که در فیلم بعدی، گودزیلا برای همیشه کُشته خواهد شد. این روزها به لطف سوپرمن و شرلوک هولمز می‌دانیم که هیچ شخصیت خیالی برای همیشه مُرده نمی‌ماند، اگر فقط به اندازه‌ی کافی طرفدار داشته باشد.

*جایی خوانده بودم که به دلایل حقوقی سر شخصیت دیسترویر (Destroyer) از مارول کامیکس، تُهو مجبور بود در نسخه‌ی انگلیسی لهجه‌ی ژاپنیِ اسم دِسِتوریاه را حفظ کند و تغییر ندهد.

دیگر فیلم‌های این دوره:

گودزیلا علیه مکاگودزیلا 2 / Godzilla vs. Mechagodzilla II – گودزیلا علیه کینگ گیدورا / Godzilla vs. King Gidorah – گودزیلا علیه مانثرا / Godzilla vs. Monthra – گودزیلا علیه گودزیلای فضایی / Godzilla vs. SpaceGodzilla

مدرن (Modern) یا میلنیوم (Millennium) – از 1999 تا 2004

بعد از اکران «گودزیلا علیه دِسِتوریاه»، تُهو تصمیم داشت تا زمان اتمام سه‌گانه‌ی غربیِ گودزیلا توسط کمپانی تری‌استار (حدود ده سال) هیچ فیلمی براساس این شخصیت تولید نکند. متاسفانه فیلم Godzilla (1998) با شکست وحشتناکی مواجه شد و تری‌استار کُل برنامه‌ی خود مبنی بر ساخت سه‌گانه را کنسل کرد.
تُهو نیز در همین راستا -و زودتر از موعد- شروع به ساخت فیلم جدیدی از گودزیلا کرد که برای اولین بار از تکنولوژی CGI و پرده‌ی سبز بهره می‌برد. «گودزیلا 2000: میلنیوم/Godzilla 2000: Millennium» بنیانگذار سری جدیدی از فیلم‌های گودزیلا بود که این بار همه‌گی کانتیونی (Continuity) را نادیده می‌گرفتند و همانند یک آنتولوژی داستان خودشان را به‌صورت مستقل روایت می‌کردند.

فیلم‌های پیشنهادی از دوره‌ی مدرن:

گودزیلا علیه مکاگودزیلا – Godzilla Against Mechagodzilla

تاریخ انتشار: چهاردهم دسامبر 2002

کارگردان: ماساکی تازوکو

اگر قرار بود فقط یک فیلم گودزیلا را به‌عنوان بهترین انتخاب کنم، احتمال زیاد «گودزیلا علیه مکاگودزیلا» را انتخاب می‌کردم. داستان سرایی و شخصیت پردازییِ قوی همراه با سینماتوگرافی و جلوه‌های بصری چشم‌نواز، «گودزیلا علیه مکاگودزیلا» را -با وجود فروش بسیار بالا- به یکی از آندرریتدترین فیلم‌های مجموعه تبدیل می‌کند. تمرکز تازوکو روی شخصیت اصلی داستان (ستوان آکانه یاشیرو) و پیوند مهیج‌ش با گودزیلا، به‌نظرم نقطه‌ی قوت فیلم محسوب می‌شود.

موفقیت «گودزیلا علیه مکاگودزیلا» تُهو را مجاب کرد تا سکوئلی نیز در ادامه‌ی آن تولید کند که یک سال بعد با عنوان Tokyo S.O.S منتشر شد.

گودزیلا: جنگ‌های نهایی – Godzilla: Final Wars

تاریخ انتشار: چهارم دسامبر 2004

کارگردان: ریوهی کیتامورا

«جنگ نهایی» به معنای واقعی کلمه، بهشت گودزیلا فن‌هاست. اکثر دشمنان گودزیلا در فیلم حضور دارند و با فرمانروای هیولاها درگیر می‌شوند. مبارزات این فیلم حماسی‌ترین لحظات در سراسر فرانچایز را تشکیل می‌دهند (خصوصاً نبرد نهایی گودزیلا با کینگ گیدورا) و کیتامورا موفق می‌شود به زیباترین شکل ممکن، بار دیگر به این مجموعه خاتمه بخشد.
دقیقاً نیم قرن پس از اکران اولین فیلم گودزیلا در 1954، تُهو تصمیم گرفت «جنگ نهایی» را به‌عنوان دلنوشته‌ای به طرفداران پیر و جوان گودزیلا هدیه کند. متأسفانه فیلم نتوانست در گیشه بدرخشد و در انتها یک شکست تجاری محسوب شد.

پ.ن: یکی از باحال‌ترین لحظه‌های «جنگ نهایی» زمانی‌ست که گودزیلا، زیلا (یا گودزیلای امریکایی که در Godzilla (1998) دیدیم) را با یک حرکت ساده خُرد و خاکشیر می‌کند. تُهو فقط برای ساخت این سکانس، حق تصویری زیلا را از تری‌استار خرید.

دیگر فیلم‌های این دوره:

 گودزیلا 2000: میلنیوم / Godzilla 2000: Millennium – گودزیلا علیه مگاگایروس / Godzilla vs. Megaguirus – گودزیلا، مانثرا و کینگ گیدورا: نبرد همه‌گانیِ هیولاها – Godzilla, Monthra, King Gidorah: Giant Monsters All-Out Attack – گودزیلا: توکیو اس‌او‌اس / Godzilla: Tokyo S.O.S

مانسترورس (MonsterVerse) – از 2014 تا الان

ده سال پس از انتشار «جنگ نهایی» و خداحافظی گودزیلا از صنعت فیلم‌سازی، کمپانی لجندری (Legendary) تصمیم گرفت هیولای مخوف اما دوست داشتنیِ ژاپن را برای بار دوم به غرب بیاورد. با استفاده از متُد تعلیق فیلم‌های اسپیلبرگ (مانند Jaws) و وفاداری به ظاهر ژاپنی گودزیلا، لجندری به کمک گرث ادواردز (کارگردان) موفق می‌شود فیلمی درخور فرمانروای هیولاها خلق کند.
پس از موفقیت Godzilla (2014) لجندری مصمم به ساختِ یک جهان سینمایی شبیه به MCU (جهان سینمایی مارول) شد که تمام کایجوهای شرقی را کنار هم جمع کند. دومین فیلم از سری مانسترورس در سال 2017 تحت عنوان «Kong: Skull Island» اکران شد که لجندری کینگ کُنگ را با الهام از کینگ کُنگِ ژاپنی^* بازسازی کرده بود.
دو فیلم «گودزیلا: فرمانروای هیولاها/Godzilla: King of the Monsters» و «گودزیلا علیه کنگ/Godzilla vs. Kong» به ترتیب در سال‌های 2019 و 2020 اکران خواهد شد.

*کینگ کنگِ ژاپنی برخلاف نسخه‌ی غربی‌اش به‌شدت قدبلند و قدرتمند است. به حدی که در فیلم «کینگ کنگ علیه گودزیلا» در دوره‌ی شُوا، جلوی گودزیلا کم نمی‌آورد و او را شکست می‌دهد. هرچند شایعاتی وجود دارد که در نسخه‌ی ژاپنیِ فیلم گودزیلا پیروز میدان است.

حال (Current) – از 2016 تا الان

 به‌واسطه‌ی موفقیت Godzilla (2014) کمپانی تُهو نیز خیلی سریع کار روی فیلم جدیدی به اسم «شین گودزیلا/Shin Godzilla» را آغاز کرد. «شین گودزیلا» که در بیست و نهم جولای 2016 اکران شد، متفاوت‌ترین فیلم در سراسر فرانچایز محسوب می‌شود. هیدئاکی آنو (کارگردان) با رویکردی کاملاً جدید سعی داشت سیاست‌های ژاپن در رسیدگی به زمین‌لرزه-سونامیِ توهوکو و فاجعه‌ی فوکوشیما را مورد انتقاد قرار دهد. از این رو، «شین گودزیلا» بیشتر از هر چیز یک درام سیاسی تأثیرگذار است که از گودزیلا به‌عنوان نمادی از مشکلات تازه ظهورِ ژاپن استفاده می‌کند.

طبق قراردادهای پیچیده و عجیب و غریب بین کمپانی تُهو و لجندری، تا سال 2020 تُهو حق ندارد فیلمی براساس شخصیت گودزیلا اکران کند. با کنار گذاشتنِ فیلم‌های لایواکشن، تُهو درحال تولیدِ سه‌گانه‌ی انیمیشنی جدیدی تحت عناوین (گودزیلا: سیاره‌ی هیولاها/Godzilla: The Planet of Monster – گودزیلا: شهر بر لبه‌ی نبرد/Godzilla: City on the Edge of Battle – گودزیلا: خورنده‌ی سیاره/Godzilla: Planet Eater) است که تا به امروز دو فیلم اول آن دوبله و منتشر شده.
تُهو که حالا قدرتِ استفاده از آزادی عملِ انیمه‌ها را دارد، سه‌گانه‌ی جدید خود را با انواع و اقسام ایده‌های فانتزی و علمی‌تخیلی ترکیب کرده و فکر می‌کنم بیشتر اوتاکوها از آن لذت ببرند.

زنده باد پادشاه

خیلی از ما ایرانی‌ها با کارتون گودزیلا که عصرها از صدا و سیما پخش می‌شد، با فرمانروای هیولاها آشنا شدیم. گودزیلا پس از موفقیت چشم‌گیرش در دهه‌ی هشتاد، راه‌ش را به رسانه‌های دیگر من جمله ادبیات، کمیک، تلویزیون، ویدئو گیم و حتی موسیقی باز کرد و تبدیل به یکی از تأثیرگذارترین نمادهای کشور ژاپن شد: از انیمه‌ی خُردسالان «جزیره‌ی گودزیلا» گرفته که به شما القبای ژاپنی یاد می‌دهد تا فسیل‌های تریاسیکی که به افتخار گودزیلا نام‌گذاری شده‌اند.

فرانچایز گودزیلا شامل کولکسیونی متنوع و عظیم از آثار برجسته‌ی هنرمندان خلاقی می‌شود که هر کدام عنصر جدیدی را به مجموعه اضافه کردند و یگانه فرمانروای ویرانی را به جایگاه حقیقی‌اش در قلب مردم جهان رساندند… به‌قول چارلز دنس: «زنده باد پادشاه»

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره