چرا گیک‌ها از بیگ بنگ تئوری متنفرند

یک نقل قول مدتی‌ست که بین جماعت گیک و نرد دست به دست می‌شود که «بیگ بنگ تئوری سریالی‌ست درباره‌ی آدم‌های نابغه برای آدم‌های احمق». راستش را بخواهید چند فصل اخیر سریال همتش را بر این گذاشته که در تک‌تک سکانس‌هایش به اثبات این مدعا بپردازد. بیگ بنگ به اشارات و ارجاعات اینترتکسچوال وابسته است و بس. به واقع کمدی‌اش از سطح بینامتنیت ساده فراتر نمی‌رود. صرف اینکه در دیالوگ‌های سریال مدام ترجیع‌بندهای علمی و بعضاً شبه‌علمی ردو‌بدل شوند و یا استیون هاوکینگ رفیق جینگ شلدن کوپر باشد، برای القای این توهم به مخاطب که سریالی هوشمندانه تماشا می‌کند کافی قلمداد شده است؛ وگرنه خود سریال نه در پلات هوشمندی خاصی از خود نشان می‌دهد و نه بازی‌ها و تایمینگ کمدی بازیگران نبوغ طنزآمیزی را جلوه می‌دهند که برعکس، سطح مفتضحانه و خجالت‌آوری از آماتور بودن را به یاد می‌آورند. نمونه‌اش مثلاً صحنه‌ای در فصل اخیر است که شلدن می‌خواهد کد مورس را با پلک زدن اجرا کند و نتیجه به طرز مضحکی جعلی و فیک و باورناپذیر از آّب در آمده. در حالی که شاید از نظر “طرفداران” سریال، این موضوع اهمیتی برای پلات نداشته باشد، ولی همین نکات ریز هستند که تایمینگ کمدی را تمیز از آب در می‌آورند و تجربه‌ی نهایی را لذت‌بخش‌تر می‌کنند.

پس از چندین سال پخش مداوم، هر سریالی نیاز دارد برای نگه داشتن توجه مخاطبانش تازگی خود را حفظ کند، ایده‌های جدید را امتحان کند و خط داستانی تازه‌ای برای شخصیت‌هایش باز کند. ولی بیگ بنگ تئوری با تکرار مداوم یک خط داستانی برای تک تک کاراکترهایش که البته حالا که کار به اینجا رسیده، عنوان تیپ برایشان برازنده‌تر است، خودش را از زیر بار این مسئولیت رها کرده است و روی محافظه‌کار بودن مخاطبین جریان اصلی‌اش که گیک نیستند هم کلی حساب باز کرده. حالا دوباره یک ازدواج دیگر و مسائل مربوط به آن مطرح است که احتمالاً بعد از سر گرفتن این یکی باید منتظر ازدواج راجش و استوارت هم باشیم، چون به هر حال بهتر از این است که نویسندگان واقعاً وقت بگذارند و فکر کنند با این 2 شخصیت وامانده باید چه کار کنند(اگر حرفم را جدی گرفتید، تابلوی سارکازم لئونارد اینجا به درد می‌خورد). یک مثال دیگر اینکه برنادت تنها بعد از گذشت 9 ماه از زایمانش، دوباره حامله می‌شود و همه‌ی استرس‌هایی که هاوارد و او درباره‌ی بچه دار شدن کشیدند بار دیگر تکرار می‌شود و کسی چه می‌داند، شاید فصل بعد هم نوبت بچه‌دار شدن پنی و لئونارد باشد یا مثلاً استن‌لی و کری فیشر مرحوم(که این یکی راستش هرچه باشد، جذاب‌تر از چند فصل اخیر سریال می‌شود.)

حتی بازیگرانی که در سال 2014 اسمشان بخاطر دستمزد یک میلیون دلاریشان برای هر اپیزود در کتاب رکوردهای تلویزیون ثبت شده بود، بازیشان نه تنها نسبت به فصل‌های اول افت کرده بلکه به کل مصنوعی شده است. نوعی لَختی عجیب در بیگ‌بنگ به چشم می‌خورد. لَختی‌ای که تمام عواملش، از نویسندگان تا بازیگران و کارگردان‌ها دچارش شده‌اند و به سبب حجم ظاهراً کافی پولی که سریال به حسابشان واریز می‌کند، نیازی به هیچ خلاقیت در داستان و فرم و شوخی‌ها و اجرا نمی‌بینند.

همه‌ی این ضعف‌ها و تنبلی در بازی و متن سریال، حتی در دکوراسیون آن هم تاثیر گذاشته است. پنی بعد از ازدواج به خانه‌ی مشترک لئونارد و شلدن نقل مکان کرده است و شلدن به همراه امی به آپارتمان پنی که آنطرف راهرو قرار دارد رفته است، ولی در این میان برای نشان دادن جابجایی آن‌ها تنها به تغییر دکور اتاق خواب‌ها بسنده کرده‌اند، چونکه لابد تنها بخش مهم خانه همان است و بقیه‌ی فضاها برای ساکنینش اهمیتی ندارند.

وقتی سریالی مثل ساینفلد در سال‌های 1989 تا 1998 سعی می‌کرد با چیدن دومینو وار وقایع مختلف در یک اپیزود و سپس زدن تلنگر نهایی، خنده را از مخاطبش بگیرد و اینطور با پرداخت داستانی عوض رفرنس‌های جا و بی‌جا مخاطب را می‌خنداند، سریالی  مثل Friends هم بود که با شوخی‌های لحظه‌ای‌اش و لحن ملودراماتیکش توانست جای پایش را در حافظه‌ی نوستالژیک مردم تثبیت کند و حتا تا همین امروز هم مدام طرفداران جدیدی به خودش جذب می‌کند و طرفداران قدیمی خود را بارها و بارها چنان می‌خنداند که گویا اولین بارشان است که تماشایش می‌کنند. فرندز گرچه خلاقیت فرمی و داستانی عجیبی نداشت، ولی لااقل کمدی را خوب درک کرده بود و کمدی موقعیت درستی برای کاراکترهایش خلق می‌کرد. بیگ‌بنگ حالا دیگر فاقد هریک از سه ضلع این مثلث(کمدی، پلات و روایت) شده است. اگر باور ندارید خودتان امتحان کنید: کافیست یک اپیزود از چند فصل اخیر بیگ بنگ تئوری را بصورت اتفاقی انتخاب کنید، می‌بینید که چطور در روایت ساده‌ی یک شوخی و پیاده کردن درست آن روی صحنه کم می‌آورد و دست و پا می‌زند، حرکات اضافی پیشکشش. بیگ‌بنگ به واقع می‌رود که به جای سیتکام، بدل به یک سوپ اپرا شود. کار به جایی رسیده که سریال شبیه پارودی‌های سیتکام‌ها شده. مثل سریالی که کاراکتر بوجک در سریال بوجک-هورسمن نقشش را بازی می‌کرد و تعمداً قرار بود که بی‌مزه و کلیشه‌ای و نخ‌نما باشد. بیگ بنگ اما با جدیت تمام به همان مسیر قدم گذاشته است. این روزها یا برای هزارمین بار باید جوکی درباره‌ی “جای شلدن” بشنویم، یا شاهد یک شوخی نژادپرستانه یا ضد زن باشیم که تنها با صدای خنده‌ای که بعدشان پخش می‌شود سعی می‌کنند زشتی و وقاحت آن‌ها را بپوشانند، و به جز این هم، خنده‌ها از بدترین نقاط ضعف سریال است. درست بعد از هر اتفاقی که در نظر نویسندگان قرار بوده یک شوخی باشد، صدای خنده پخش می‌شود و در مدت پخش آن هم عملاً بازیگران در اجرایشان وقفه‌ای چند ثانیه‌ای ایجاد می‌کنند و حتی گاهی با حضار همراهی می‌کنند انگار که می‌خواهند مطمئن باشند بیننده متوجه شده است اینجا حرف خنده داری زده شد و او نیز باید بخندد. در واقع خبری از صداقت در صداهای خنده‌ی حضار نیست که مخاطب بتواند با خیال راحت با آن‌ها همراهی کند و باور کند که با آن‌ها و در کنار آن‌ها می‌خندد. بین صداهای خنده و مخاطب فاصله ایجاد شده و این خطرناک‌ترین اتفاقی‌ است که می‌تواند برای یک سیتکام رخ دهد. گویا درک سازندگان بیگ بنگ از این خنده‌ها، همان درک ناقص و ابتر و معوجی‌ست که کسی مثل بیژن بیرنگ از سیتکام و صداهای خنده‌ی پس‌زمینه دارد(بروید تلاشش را برای درآوردن یک سیتکام ایرانی سرچ کنید. دست کمی از تامی وایزو ندارد).

شخصیت‌ها نیز همانطور که اشاره شد، عملاً تبدیل به یک مشت استریوتایپ شده‌اند که بر خلاف ادعای سریال مبنی بر رشد و بهتر شدنشان، اگر پس‌رفت نکرده باشند، دست کم درجا زده‌اند. پنی را مثلاً در نظر بگیرید که همسایه‌ی بلوند و خوشگل لئونارد و شلدن  است که حدس بزنید چه صفت سومی دارد؟ درست حدس زدید. خنگ هم هست، چون همه می‌دانیم دخترها فقط یا می‌توانند خوشگل باشند یا باهوش! او که در ابتدا به دنبال رویایش برای بازیگر شدن بود، بطور ناگهانی از آن رویاها و آمال دست می‌شوید و به کمک برنادت یک کار پر درآمد حسابی پیدا می‌کند تا با هوش نوظهور و البته همسر نابغه‌اش هم مطابقت داشته باشد و به واقع بوی گند پولتیکال کارکتنس به جبران رفتار جنسیت‌زده با این کاراکتر در فصول ابتدایی، از پشت صفحه‌ی تلویزیون هم به مشام مخاطب برسد. اتفاقی که برای بیگ بنگ افتاد ساده بود: بیگ بنگ که از بدایت امر هم چندان چیز فوق‌العاده و خارق عادات تلویزیونی نبود، رفته‌رفته مین استریم شد، مخاطب جریان اصلی پیدا کرد و مجبور شد به تمام طرفداران هدف اولیه‌اش پشت پا بزند و به ساز طرفداران نوظهور-و کم‌هوش‌تر- جدید برقصد.

این موضوع درباره‌ی امی هم بسط پیدا می‌کند. او که به سریال آمده بود تا نسخه‌ی مونث شلدن باشد، خیلی زود تبدیل به دختر درمانده‌ی نوجوانی شد که در حسرت کوچک‌ترین توجهی از جانب دیگران به سر می‌برد. امی با وجود اینکه جایگاه احترام آمیزی بین همکارانش دارد، ولی این عقده که همیشه جامعه طردش کرده در وجودش مانده و همچنان بطرز حقیرانه‌‌ای تلاش می‌کند تا خودش را باحال و خوش‌گذران نشان دهد تا توجه پنی را جلب کند و دوستی‌اش را بدست آورد و به کارهایی که برای داشتن شلدن می‌کند هم بهتر است فعلا اشاره‌ای نکنم. از طرفی در حالی که سریال حتی فرصت پیدا می‌کند که شخصیت‌های برنادت، پنی و امی را علاقه مند به دنیای گیکی پسرها بکند و مسری بودن فرهنگ نردها را که احتمالاً خیلی‌هامان به چشم آن را دیده‌ایم نمایش بدهد، خیلی راحت از آن می‌گذرد و بعد از آن هم هرگز شخصیت نرد دختری وارد نمی‌کند، انگار حتی باور ندارد نردی با جنسیت مونث وجود خارجی داشته باشد. درواقع سریال تنها وقتی یک دختر نرد را نشان می‌دهد که بتواند باز هم یک استریوتایپ دیگر را به تصویر بکشد که دخترها همگی غیر قابل اعتماد، موذی و حیله گر هستند و فقط می‌خواهند مردها را گول بزنند تا دارایی‌هایشان را تصاحب کنند.

راجش هم همانطور که پیش از این اشاره کردم، در ابتدای سریال شخصیتی داشت که در حرف زدن با جنس مخالف به مشکل برمی‌خورد و خیلی از موقعیت‌های طنز سریال را بوجود می‌آورد. او بالاخره مشکلش را درمان کرد، ولی همچنان نتوانسته است مشکلاتی را که شخصیت پردازیش با آن‌ها در حال دست و پنجه نرم کردن است، برطرف کند.

چیزی که سریال از آن به عنوان رشد شخصیتی یاد می‌کند، درواقع تلاشی تنبل‌وار برای بیرون آوردن شخصیت‌ها از تکراری شدن است. در حالی که شاید با این کار موقعیت و جایگاه آن‌ها کاملاً عوض شود، شاید آن‌ها با جریان زندگی جلو رفته و دستاوردهایی داشته باشند و تبدیل به پدرو مادر و یا همسر شوند، ولی هیچ کدامشان هیچ گونه پیشرفت واقعی در کاراکترهایشان نداشتند. تمام این‌ها البته مشروط به اینکه موقعیت کمدی خوبی می‌ساختند و در تم و قالب مشخصی جا می‌گرفتند مشکلی نداشتند، ولی ساز ناکوک شخصیت‌سازی‌ها در بیگ‌بنگ مطلقاً تعمدانه و با برنامه‌ریزی به هدف داستانی و کمدی نبوده و اگر قصد و غرضی هم دیده می‌شود، متعلق به عوامل پشت دوربین و فرا و ورای کمدی و موقعیت است و به واقع دست حضرات تصمیم‌گیر سی‌بی‌اس که عروسک خیمه‌شب‌بازی کاراکترها را می‌رقصاندند، از زیر آستینشان بیرون زده و رسوا شده است.

گویا که این شخصیت‌پردازی‌ها به اندازه‌ی کافی فاجعه نبودند که سریال به منظور رشد شخصیتی، ضربه‌ی آخر را زد و تنها چیزی که باعث می‌شد کاراکترها و سریال جالب توجه باشند ،یعنی نرد بودن و گیک بودن و وسواس فکری‌ای که همه‌ی عاشقین گیم و انیمه و کمیک و فیلم و سریال و داستان و کهذا دچارش هستند را از آن‌ها گرفت؛ چون گویا کاراکترها به این نتیجه رسیدند که دیگر برای کامیک کان، کاسپلی، جمع کردن اکشن فیگور و کامیک بوک خواندن بزرگ شده‌اند(بخوانید نویسندگان سریال تصمیم گرفتند جامعه‌ی آماری مین‌استریم نوب آمریکایی از جماعت گیک و نرد، پرجمعیت‌تر، قانع‌تر و کم‌توقع‌تر است). این پیچش شخصیتی کاراکترهای سریال در حالی رخ می‌دهد که در واقعیت چنین چیزی در قامت هیچ نردی نیست و به قولی Once a nerd, Always a nerd. نرد بودن یک سبک زندگی نیست. بخشی از هویت کسی   است که عاشق فرانچایزها و داستان‌ها و تجارب خاصی می‌شود. به قولی نرد شدن، مناسک خاص و قدم گذاشتن به کالتی مخفی را شامل نمی‌شود که ملت انتخاب کنند نرد باشند یا نباشند. برعکس، بسیاری از نردها گوشه‌گیر و تنها هستند و در همان تنهایی و فرار از اجتماع است که به علایق خود می‌پردازند و اگر هم وارد جامعه بشوند، مثل هر آدم طبیعی دیگری، به دنبال کردن و تبلیغ کردن همان علایق مشغول می‌شوند. به همین خاطر است که شمای نرد نوعی شاید بتوانید سر کار، در مدرسه و هر مکان عمومی دیگری، خود واقعیتان را پنهان کنید، ولی بالاخره امکان ندارد بتوانید زندگیتان را با کسی شریک شوید که تاردیس سایز واقعی شما را به دیگری می‌فروشد که آن را تکه تکه کند و درش را بجای در اتاقش بگذارد تا دوست پسرش را به آنجا بکشاند – و راستش دوستی با کسی که چنین بلایی سر یک تاردیس کامل و واقعی می‌آورد هم برای من یکی غیر قابل تصور است – و یا از اینکه همسرتان اکشن فیگورهای دوست داشتنیتان را که در طی سال‌ها جمع کرده‌اید پنهانی و دور از چشم شما آن‌ها را جمع می‌کند که بفروشد، و یا حتی یک دقیقه با کسی بتوانید هم صحبت شوید که گیم آو ترونز را بخاطر یک سری صحنه‌های خاص کامش دارش(به تأسی از فرهنگستان پرکار زبان و ادب فارسی) تماشا می‌کند و چیزی از جذابیت‌های داستانی سیاسی و فانتزی‌اش حالی‌اش نیست.

که این ما را می‌رساند به همان سوال اصلی که «چرا گیک‌ها از بیگ بنگ تئوری متنفرند؟»

چیزی که بیشتر از همه در این سریال باعث می‌شود تا خون گیک‌ها به جوش آید، رویکرد نخ نمایی است که سریال در تقابل با ما جماعت اوسی‌دی دار گوشه‌گیر دارد. دستاویز خنده کردن کاراکترهایی که علایقشان خارج از چهارچوب عرف جامعه و چیزی غیر از فوتبال یا هر ورزش دیگری است (فرض کنیم دایناسور یا معماری یا کتاب خواندن و از این دست علایق “عجیب غریب”) سال‌هاست در تلویزیون و سینمای آمریکا نشان داده شده است و حالا در سریالی که چهار شخصیت اصلی آن گیک هستند، باز هم این روند تکرار می‌شود و البته که ذاتاً چنین کاری مشکلی ندارد. ولی بیگ بنگ در دهه‌ی هشتاد جا مانده. رفتار بیگ بنگ با نردها و رویکردش نسبت به آن‌ها، همان رفتار سریال سیمپسونز در سال‌های اوجش است که در قامت کاراکتر کمیک‌بوک‌گای میدیدمش. یک آدم بازنده‌ی بدبخت تک‌بعدی که چیزی از جهان واقع حالی‌اش نیست. این برخورد البته زمانی دریافت غالب و عمومی از نردها و گیک‌ها بود و حتی واژه‌ای مثل نرد یک توهین به حساب می‌آمد. ولی بعدش اتفاق مهمی افتاد: اینترنت همه‌گیر شد، و نردها نه تنها یکدیگر را پیدا کردند، که پادشاهان و سلاطین این قلمروی نوظهور نامکشوف شدند. و بعد، مثل کاراکتر هارلی در سریال Lost  که یک جایی زد به سیم آخر و شروع کرد به داد و بیداد کردن که “آره، من اصلاً چاقم. من چاقم. من چاقم”، نردها هم یک‌صدا همان اسم توهین‌آمیز پیشین را با افتخار روی خودشان گذاشتند. به واقع توصیه‌ی تیریون لنیستر را آویزه‌ی گوششان کردند و به جای فرار کردن از چیزی که هستند، آن را پذیرفتند و به جهان هم نشانش دادند. همان عنوان نرد که یک زمانی فحش و فضاحت بود، حالا تبدیل شده به اسم یک خبرگزاری و یوتیوب چنل پردرآمد به اسم نردیست. همان کمیک‌بوک‌ها که زمانی خوانندگانش مسخره می‌شدند، حالا تبدیل به بزرگ‌ترین ماشین‌های پول‌ساز هالیوود شده‌اند و مردم عادی هم دست به دامن نردها شده‌اند که بهشان توضیح بدهند هر ایستراگ چه معنایی دارد و داستان فیلم‌ها به کجا می‌روند. به نوعی آن مسری بودن فرهنگ نردی که از آن صحبت شد، اینجا خودش را نشان داد و مثل ویروسی از طریق اینترنت پخش شد و کل جهان را گرفت. حالا در جهانی زندگی می‌کنیم که کمیک‌کان سندیگو، یکی از مهم‌ترین و پول‌سازترین رویدادهای هر سال است و یک سریال های فانتزی مثل گیم آو ترونز، پرطرفدارترین سریال در حال پخش است و از پیرزن و بچه، همه دقیقاً میدانند زامبی یعنی چه و چطور باید گرگینه کشت و ومپایر شکار کرد. بیگ بنگ ولی همانطور که گفته شد از این قافله و قائله عقب افتاده. هنوز جهان را از لنز دهه هشتاد و نود می‌بیند و حتی دیگر کمدی خوبی هم از این سوء تفاهمش در نمی‌آورد. نتیجه همین می‌شود که نردها از بیگ بنگ متنفرند.

مهم ترین ضعف سریال این است که بجای داشتن محتوا و حال و هوای گیکی که باعث شود مخاطب در تجربیات کاراکترهایش شریک شود و بجای پرداختن به این موضوع که اصلاً زندگی در چنین محیطی چه تجربه‌ای می‌سازد و چه اثری روی زندگی‌های فردی و فلسفه شخصی آدم‌های سریال می‌گذارد و بعد ساختن کمدی از آن‌ها، صرفاً به دکور گیکی و رفرنس‌های فراوان و آن بینامتنیت غلیظ و پوچی که به آن اشاره شد اکتفا کرده و راستش همین رفرنس‌ها نیز طوری بیان می‌شوند که انگار حتی خود نویسنده‌ها هم نمی‌دانند دارند درباره‌ی چه حرف می‌زنند و صرفا از اطلاعاتی که در ویکی‌پدیا گردی‌هایشان بدست آوردند در دیالوگ‌ها استفاده می‌کنند. یک مثال درباره‌ی این موضوع که در سایت Reddit توسط یکی از کاربرها به آن اشاره شده بود، همچین چیزی است:

اگر شما یک نرد در دنیای واقعی باشید و بر حسب اتفاق گذرتان به جایی بیفتد که از سرما در حال منجمد شدن باشید، احتمالاً این احساستان را با چنین جمله‌ای با دوستان نرد دیگرتان درمیان می‌گذارید: «انقدر سرده که انگار اومدیم هاث.»

در حالی که چنین رفرنسی در بیگ بنگ تئوری احتمالا بدین شکل بیان می‌شود: «هوا به سردی سیاره‌ی یخی هاث داخل استار وارزه.»

نمونه‌ی عینی این موضوع نیز دیالوگ راجش در اپیزود 5 فصل 11 است که در جمع دوستانش می‌گوید: «من یه راکون عروسکی از گاردینز آو دِ گلکسی داشتم….»

انگار که مثلا آوردن اسم “راکت راکون” به تنهایی، آدم را به اشتباه می‌اندازد که: کدام یکی راکت راکون؟

و با چنین دیالوگ‌هاییست که ثابت می‌شود بیگ بنگ تئوری سریالی برای نردها نیست، بلکه برای بقیه‌ی جامعه است که از سوراخ کلید در، نگاهی یواشکی به درون دنیای گیک‌ها بیندازند. به همین خاطر برای اینکه گیج نشوند، نیاز است که شخصیت‌ها منبع رفرنسشان را هم معرفی کنند.

درواقع برخلاف باور خیلی‌ها، سریال برای این نیست که نرد بودن را در جامعه‌ای آمریکایی جا بیندازد که سال‌ها آن‌را توهین می‌دانسته، بلکه یک رویکرد جدید است برای اینکه آن‌ها را بیشتر مضحکه کند. اینطور می‌شود که اشتیاق گروه برای به کامیک کان رفتن و یا دیدن نسخه‌ی طولانی‌تر و بلوری فیلمی یک رفتار کاملاً غیر عادی است و اصلاً همانطور که عرف جامعه است، اهمیت دادن و شوق داشتن برای چنین چیزهایی برای مردانی به سن و سال آن‌ها کاری مسخره است و به همین خاطر بدون رد و بدل شدن هیچ جوک واقعی‌ یا رخ دادن هیچ گونه حادثه‎ی خنده داری، همین که کلمه‌ی کامیک کان گفته می‌شود صدای خنده است که می‌پیچد. در حالی که اگر این چهار نفر می‌خواستند به تماشای یک مسابقه‌ی ورزشی بروند کاملاً از طرف جامعه و بیننده‌ها فعالیتی عادی به حساب می‌آمد.

نقطه‌ی مقابل بیگ بنگ تئوری، سریال بریتانیایی IT Crowd است که داستان 2 نرد/گیک(هرگز در تفکیکشان به نتیجه‌ای نمی‌رسیم. پس بی‌خیالش بشوید) را که متخصص IT شرکتی هستند نشان می‌دهد که بجای اینکه نرد بودن آن‌ها هدف اصلی سریال برای شوخی‌هایش باشد، موقعیت‌هایی که به واسطه‌ی نرد بودن و تفاوتشان با دیگران برایشان بوجود می‌آید و تلاششان برای کنار آمدن با این موقعیت‌ها و حل مشکلاتشان است که موقعیت‌های طنز را ایجاد می‌کند و سریال را به جلو می‌برد. بطور مثال آن‌ها در تلاشی برای همرنگ جماعت شدنشان، سعی می‌کنند از سایتی اصطلاحات فوتبالی را یاد بگیرند و ببینند بحث داغ در دنیای فوتبال چیست تا با استفاده از جملات پیشنهادی سایت با دیگران ارتباط برقرار کنند و همرنگ جماعت شوند و آن‌ها در ادامه‌ی تلاششان برای این کار ، یکدفعه خود را وسط یک سرقت از بانک و شکرآب شدن رابطه‌ی بین سارقین و سررسیدن پلیس می‌بینند و حالا باید به طریقی خود را از این وضعیت بیرون بکشند و همه‎ی این اتفاقات عجیب و غریب در کنار واکنش شخصیت‌ها برای فرار از این افتضاح است که بیننده را به خنده می‌اندازد، نه یک پوسته‌ی خارجی بی‌معنی مثل حرفی که درباره‌ی مثلاً علاقه به بازی با ایکس باکس زده‌اند.

the IT Crowd

به واقع در حالی که بیگ بنگ تئوری موجوداتی که دست‌مایه‌ی طنزشان کرده را درست درک نکرده، سریال‌های دیگری مانند همان IT Crowd یا کامیونیتی، اسپیسد و ساوث پارک بدون اینکه ادعایی در این زمینه داشته باشند، خیلی بهتر از بیگ بنگ تئوری لحظاتی را خلق کرده‌اند که هر نردی می‌تواند سریعاً با آن احساس همذات پنداری داشته باشد و رمز موفقیت این سریال‌ها در استفاده‌ی خلاقانه از دنیای نردها بوده. آنها بجای اینکه World of Warcraft یا Dungeons and Dragons یا Resident Evil بازی کردن یک فرد بزرگسال را به تمسخر بگیرند، با خود بازی شوخی کرده‌اند تا حال و روز کسی را به تصویر بکشند که مثلاً عمده‌ی وقتش را در روز به بازی WoW اختصاص داده است، یا کسی که تمام شب Resident Evil بازی کرده است و حالا چطور در طول روز غریبه‌ها را زامبی‌هایی می‌بیند که باید خود و دوستانش را از دستشان نجات دهد و به واقع دی‌دریم کردن را دستمایه‌ی شوخی قرار می‌دهند که ازش هم پلات بیرون می‌آید، هم خلاقیت فرمی، هم روایت و هم کمدی بهتری. و یا در کامیونیتی گروهی را می‌بینیم که غرق در بازی D&D شده‌اند. گروهی که الزاماً همگی نرد نیستند، ولی همه به همان بلای مسری بودن دچار می‌شوند و درگیر بازی می‌شوند و جدی‌اش می‌گیرند و حتی ما هم به عنوان بیننده در این لذت و تجربه‌ی ماجراجوییشان شریک هستیم و این چیزی است که خیلی از ماها می‌توانیم واقعاً با آن احساس نزدیکی کنیم و از دیدنش به هیجان بیاییم، نه اینکه صرفا یک عده نرد را از فاصله‌ای دور ببینیم که دور صفحه‌ی D&D نشسته‌اند و حرف‌های احمقانه‌ای میزنند که نه ربطی به اصل خود بازی دارند و نه برای ما هیچ اهمیتی ندارند و آن وسط هم چند بار به خودشان تکه می‌اندازند که مرد گنده مگر D&D بازی می‌کند و اصلاً چه معجزه‌ای بوده که با این وضعیت دختری حاضر شده با ما هم کلام شود.

سریال تمام مدت سعی دارد نشان دهد این افراد بخاطر گیک بودنشان است که یک مشت بازنده‌ی طرد شده از جامعه هستند و هیچ مهارتی در ارتباط برقرار کردن با دنیای اطرافشان ندارند. درحالی که کاملاً برعکس این موضوع صدق می‌کند. گیک بودن سرپناهی برای کسانی است که در ایجاد روابط اجتماعی مشکل دارند، در رویدادهای اجتماعی معذب هستند و به راحتی نمی‌توانند با دیگران برخورد کنند و این کامیک بوک‌ها و دنیای فانتزی و کامیک کان‌ها هستند که به داد آن‌ها می‌رسند. ولی باز هم این یک تعریف ثابت برای تمام جامعه‌ی نردی نیست و هستند کسانی که بدون مشکلات شخصیتی و جامعه گریزی گیک به حساب آیند و اتفاقا انسان‌های کاملا اجتماعی و موفقی هم باشند.

در آخر هم بد نیست این نوشته را با نقل قولی از بن وایت ببندیم. یگانه شخصیت گیک سریال Parks and Recreation، که وقتی تامی به عنوان تحقیر او را “نرد” خطاب کرد، در جواب گفت:

“فرهنگ نردی حالا دیگه یه جریان اصلیه! پس وقتی کلمه‌ی نرد رو برای تحقیر استفاده می‌کنی، معنیش اینه تو کسی هستی که تو باغ نیست!”

سفید کاغذی

جدیدترین شماره کاغذی سفید را بخرید

شماره ۳: پری‌زدگی

خرید این شماره